Haber-Röportaj: İlker ÇAKAN
Makedonya Devleti bir balkan ülkesi olup; yüzölçümü 25.7 kilometrekare, nüfusu 2 milyon, dili Makedon, alfabesi kril, para birimi dinar, başkenti Skopje olup,nüfusu 500.000’dir.Parlamenter demokrasi ile yönetilmektedir.Makedonya Devleti Türkiye Büyükelçisi Melpomeni Korneti, Makedonya konulu yaptığımız röportajda şunları söyledi;
Ekonomik ilişkilerimiz istediğimiz noktada değil
“Ankara’da 13 aydır görev yapmaktayım.Göreve başlamadan önce Makedonya Kültür Bakanlığı yardımcılığı görevini yürütüyordum.Türk Makedonya ilişkilerini politik bakımdan ele aldığımız zaman ilişkilerimiz çok iyidir.AB yolu sürecindeki benzerliklerimiz ve NATO konusundaki ortaklığımız, Türkiye’nin verdiği politik destek nedeniyle çok iyidir.Türkiye -Makedonya ekonomik ilişkileri istediğimiz noktada değildir.Ankara Büyükelçiliği olarak bu ilişkileri geliştirmeğe çalışacağız.Bunları hedefliyoruz.Geçen yıl Mart ayında Makedonya devleti ekonomik anlamda yabancı iş adamlarını yatırım yapmaları için büyük kampanya başlattı.2007 yılında Türkiye-Makedonya ekonomik ilişkilerinde büyük gelişme bekliyoruz.
Makedonya’da yatırım yapmak çok karlı
Makedonya’da yatırım yapmak çok karlıdır.Bu konuda Türk iş adamlarının
yatırım yapmaları iyidir.Türkiye Makedonya’ya 150-160 milyon dolarlık satış yapıyor. Makedonya ise Türkiye’ye 50-60 milyon dolarlık satış yapıyor.Türkiye Makedonya’ya
sigara ve değişik tarım ürünleri satıyor.Makedonya ise Türkiye’ye yarı işlenmiş metal ürünleri, ferro silisyum ve özellikle prinç daha çok satıyor.Ferro silisyum gemi yapımında kullanılan saçlar önemli bir malzemedir.
Türklere turizm satmak istiyoruz
Makedonya olarak Türklere turizm de satmak istiyoruz. Makedonya’da Kosova ile ilgili son iki yılda meydana gelen problemlerden dolayı, Makedonya turizm açısından inişli ve çıkışlı bir periyot oldu. Makedonya’yı turistik açısından değerlendirdiğimiz bunu artırmaya çalışıyoruz.Özellikle Makedonya eski Osmanlı uygarlığının kalıntılarını içermesi bakımından, burada Türk kökenli insanların bulunması bakımından önemli ve değere hayız bir ülkedir. Makedonya’nın diğer önemli bir tarafı da çok küçük bir ülke olduğundan dolayı, yaklaşık bir hafta içerisinde her tarafı gezilecek bir ülkedir.
Atatürk’ün evini restore edeceğiz
Makedonya’ya önem katan en önemli konu, Mustafa Kemal Atatürk’ün Makedonya’da okumuş olması ve bir evinin bulunmasıdır. Biz bu evi restore edeceğiz. Makedonya ile Türkiye arasında yiyeceklerimiz, kültürel varlığımız bakımından büyük bir ortaklık arz ediyor. Bunun Türkler için çok cazibe olduğunu düşünüyoruz.
Üsküp’te Yahya Kemal okulu
Bizim dilimizde Türkçe’den geçme birçok kelime vardır.Bunlar aramızdaki ortak paydalığı gösterir.İki ülke arasında kültürel merkezler açmak için protokol imzaladık.Bu merkezler İstanbul ve Üsküp’te olacaktır. İstanbul’da kültürel merkez için bir bina önerilmiştir. Kültür merkezleri turistik yönden ve insanları bilgilendirmek içinde kullanılacaktır.Türkiye’de Polis ve Askeri Akademilerde okuyan öğrencilerimiz vardır.Bunlar özel antlaşmalarla gerçekleşen irtibatlardır.Türkiye’de birçok Makedonya’lı öğrenci vardır.Makedonya’da 6 tane büyük Üniversite vardır.Üniversitelerin gelişmesine yönelik Polonya süreci vardır. Ankara Gazi Üniversitesi Rektörlüğü üniversitelerimizi ziyaret etmiştir.Türk işadamlarının desteklediği Üsküp’te Yahya Kemal okulu vardır.
Makedonya’da Türkçe eğitim var
Ayrıca Türk-Sosyal Üniversitesi vardır.Makedonya’da üniversite anlamında bir hareket var.Üniversite sayısının artacağını düşünüyoruz.Makedonya’da ortaokula kadar Türkçe eğitim mümkündür.Üniversite düzeyinde de Türkçe dersleri vardır. Türkçe radyo ve televizyon yayınları vardır. Türkçe kitaplarda basılmaktadır.Ayrıca Türkçe tiyatro grupları da vardır.Makedonya’daki Türkler Makedonya’cada biliyorlar.Türkler iyi vatandaşlardır. Entegrasyon problemi yoktur.Dil konusunda ortak paydayı temin ediyor gibiyiz.
Nüfusun % 4’ü Türkler
Makedonya nüfusunun ; % 70’ni Makedonya’lılar ,% 4’nü Türkler, % 23’ünü Arnavut, % 4’ünü çingeneler,geri kalanı Boşnaklar ve lahlar teşkil ediyor. Ana dil Makedonyacadır. İkinci dil olarak Arnavutlar ağırlıklı olduğu için Arnavutça konuşulur.
Avrupa Birliğine bizde 2005 yılından bu tarafa adayız.AB ile henüz görüşmeler başlamadı. 2008 yılından itibaren görüşmelerin başlayacağını tahmin ediyoruz.
Yunanistan Makedonya Cumhuriyeti olarak kabul etmiyor
Yunanistan AB konusunda bizi desteklediklerini söylüyorlar. Biz sosyalizmden serbest ekonomiye geçer geçmez, yatırımlar yapmaya başladılar. Fakat Yunanistan bize belli kuralları dikte ettirmeye çalışıyor. Bizi AB’ye üyelik konusunda destek anlamında paralellik arz etmiyor.Yunanistan Makedonya ismini tanımıyor.Yunanistan bizi Makedonya Cumhuriyeti olarak kabul etmiyor.Biz tanıdığı taktirde kendi durumunun tehlikeye düşeceğinden korkuyor. Oda şu; Makedonya’nın güneyinde, Yunanistan’ın kuzeyinde yaşayan Makedonyalılar var.Yunanistan ülkesindeki etnik Makedonyalıları koparacağımızı zannediyor.1947’de ikinci dünya savaşından sonra, meydana gelen iç savaşta Yunanistan’daki 400.000 Makedonyalı dağıtıldı.Halen Yunanistan’da yaşayan Makedonyalılar var. Bu yüzden Yunanistan bize eski Yugoslavya Cumhuriyeti demeyi tercih ediyor.Aynı şekilde Türkiye-Yunanistan arasında da sıkıntı var Yunanistan batı Trakya’daki Türklere azınlık demiyor.Orada yaşayan Müslümanlar demeyi tercih ediyor.
Türkiye en çok ziyaret edilen ülkeler arasında
İstanbul-Üsküp arası 1 saat 10 dakika çekiyor. Makedonya Hava yolları Mayıs ayına kadar 175 Euro’ya gidip geliyor.Mayıstan sonra 220 Euro’ya gidip geliyor.Türk Hava yolları pahalı ama daha düzenli uçuşları var. Bu yaz Antalya-Makedonya atlas jet uçuşları olacaktır. İstanbul’dan Makedonya’ya giden 13-14 saat süren birçok otobüs firmaları vardır.Bu otobüs yolculuklarında Bulgaristan sınırında çok beklemeler oluyor.Yugoslavya Cumhuriyeti bozulmadan önce ülkemiz vatandaşları ağırlıklı olarak Adriyatik denizine,Yunanistan’a giderlerdi. Türkiye şu an en çok ziyaret edilen ülkeler arasındadır.Türkiye’de biz kendimizi evimizde gibi hissediyoruz.Türk halkı aynı zamanda misafirperver,Türk sahilleri cazibeli ve ucuzdur.
Türkiye ile dostluğun devamını istiyoruz
Türkiye ile dostluğumuzun devamını istiyoruz. Türk-Makedon halkının tarihsel birlikteliğinin, dostluğunun devamını öncelikle istiyoruz. Bu dostluk gidip gelmek şeklinde turistik ziyaretler olur.Bu dostluğun devamı için bu şarttır.AB uyum çerçevesinde ekonomi ile ilgili yasalarımızı değiştirdik. Açık bir ekonomi politikası takip etmeye başladık. Ekonomik olarak ta ilişkilerimizin devam etmesi gerekir.Bu ilişkilerimizi sadece alışveriş şeklinde değil,Türk iş adamlarının orada bir firma açması, ortak firmaların açılması önemlidir. Bu işbirliği alanları, enerji, tarım ve diğer alanlar olabilir. Bunlar Türk-Makedon dostluğunu pekiştirici unsurlardır. Karşılıklı ilişki sayesinde Balkanlara hem barış, iyilik gelmesine katkıda bulunmuş olur.Balkanlardaki stabilite, halkın daha iyi konuma gelmesine katkıda bulunacaktır.19. yüzyılda kültürler arası mücadelede herkes kendi kültürünün mücadelesini vermiştir.Tarihe baktığımız zaman Büyük İskender Makedonya’dan çıkmış ve bütün dünyayı ele geçirmek için uğraşmıştır.”
