Çatalat(Çatlar)
Soğmatar’ın
16 km. güneydoğusunda, Viranşehir’e bağlı Çatalat köyünde, V.
yüzyıl Roma döneminden kalma yapı kalıntıları bulunmaktadır.
Bu kalıntılardan birisi yaklaşık 2 m. eninde, 4 m.
yüksekliğinde kemerli bir kapıdır. Diğer kalıntı ise büyük
bir yapının köşe duvarlarına aittir.Ben
Kasr-ül
Benat(Kızlar Sarayı)
Soğmatar’ın
17 km. kuzeydoğusunda, Betik’in 10 km. doğusundadır.
Soğmatar’daki Süryânice yazıtlı Kutsal Tepe’nin bir benzeri
Kasr-ül Benat’ta bulunmaktadır. Köyün kuzeyindeki bu kayalık
tepede 10’dan fazla Süryânice yazıtın bulunması, burayı
“Yazıtlı Tepe” olarak adlandırmamıza sebep olmuştur.
“Yazıtlı Tepe’nin güney kesiminde ve köyün doğusundaki
kayalık yamaçta, mağaralar ve kaya mezarları yer almaktadır.
Bunlardan en büyüğü ve işçilikli olanı “Yazıtlı
Tepe”nin güney yamacındaki 8 arkosoliumlu kaya
mezarıdır.
Kasr-ül Benat yapılarını, IV. yüzyıl sonlarına tarihlemek mümkündür.
Kasr-ül Benat yapılarını, IV. yüzyıl sonlarına tarihlemek mümkündür.
Çimdin
Kale
Soğmatar’ın
50 km. kuzeydoğusundaki bu tarihi kaleye Soğmatar’dan
ulaşılabileceği gibi, Urfa-Mardin karayolunun 61. km.’sinden
güneye sapan şose yol ile 9. km. sonra ulaşmak mümkündür.
Çimdinkale’nin;
1182-1239 yılları arasında bölgeyi ellerinde tutan Eyyûbiler
zamanında savunma ve konaklama amaçlı “Ribat” olarak
inşa edildiği tahmin edilmektedir. Şanlıurfa kalesi gibi dört
tarafı kayadan oyma derin savunma hendeğiyle çevrili
Çimdin Kale’nin üzerinde çeşitli yapı kalıntıları ve bir su
kuyusu yer almaktadır.
Eyyup
Nebi Köyü Peygamber Mezarları(Türbeler)
Urfa-Mardin
karayolu’nun 85. km.sinden kuzeye sapan asfalt yolun 16.
km.sindeki Eyyup Nebi Köyü’nde Eyyup Peygamber, Eyyup Peygamber’in
hanımı Rahime Hatun ve Elyesa Peygamber’in mezarları
bulunmaktadır. Bu köyün 400 yıldan beri Eyyup Nebi Köyü adıyla
anıldığı vakfiyesinden anlaşılmaktadır.
Eyyup
Nebi Köyü’ndeki peygamber türbeleri yüzyıllardan beri kutsal
günlerde ve bayramlarda, yöredeki binlerce kişi tarafından
ziyaret edilmektedir. Bu önemli inanç merkezinde, son yıllarda
Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Okutmanlarından
Mehmet Oymak’ın danışmanlığında, Turizm Bakanlığı ve
Şanlıurfa Valiliği’nce geniş ölçekli bir çevre düzenlemesi ve
türbe restorasyonları gerçekleştirilmiş; her üç türbe
arasında yaya yollarıyla bağlantı sağlanarak türbeler alanı
ihata duvarlarıyla köy yerleşmesinden ayrılmış ve
ağaçlandırılmıştır. Eyyup Peygamber türbesinin batı
yakınında bulunan ve O’nun otururken yaslandığına inanılan
büyük bazalt taş, bu proje içersinde korumaya alınmıştır.
Eyyup
Peygamber Türbesi
Şanlıurfa’ya
100 km. mesafede, Viranşehir ilçe sınırları içersindeki Eyyup
Nebi Köyü’nde bulunan Eyyup Peygamber’in türbesi, köyün kuzey
yönündeki höyüğün güney eteğinde, kendi adıyla anılan
caminin doğusundaki mezarlık içersindedir. Oldukça harap bir
durumda olan türbe, son yıllarda Şanlıurfa Valiliği’nce tek
kubbeli, beşgözlü revaklı ve revakların üzeri üç kubbe ile
örtülü olarak yeniden inşa edilmiştir.H. 1336 (m. 1918)
tarihli Diyarbakır Vilâyet Salnâmesi’nde, türbenin kubbesinin
çinko ile kaplandığı ve hademesine maaş bağlandığı
kayıtlıdır.
Rahime
Hatun Türbesi
Eyyup
Peygamber’in ağır hastalığı ve uğradığı musibetler sırasında
O’na büyük bir şefkat ve sabırla bakan hanımı Rahime
Hatun’un mezarı Eyyup Peygamber türbesinin yaklaşık 500 m.
kuzeybatısındadır. Kare planlı, tek kubbeli bu mütevazi
mezar anıtı köydeki diğer türbeler gibi, geçtiğimiz
yıllarda Şanlıurfa Valiliği’nce restore edilmiştir.
Elyesa
Peygamber Türbesi
Eyyup
Peygamber türbesinin 500 m. güneybatısında yer alan ve oldukça
harap bir durumda olan Elyesa Peygamber türbesi, Şanlıurfa
Valiliği’nce yeniden yaptırılmıştır.
