6 Şubat tarihinde 10 ilde yaşanan deprem ile binlerce insanımızı kaybettik. Kalanlar onların acısı ile baş etmeye çalışırken ayakta kalmaya çalışmakta. Bu ayakta kalmak ailelerini ve sevenlerini kaybedenler için sadece asgari yaşam şartlarını yerine getirmek şeklinde iken hayat durmaksızın devam etmekte. Hayatın kendi koşulları içinde geri kalanlar ve ülke geneli için gıda tedariki hali hazırda her zaman devam edecektir.
Depremin etkilediği 10 ilimizin her birinin tarımsal potansiyeli çok yüksek. Türkiye’deki toplam tarım arazilerinin yaklaşık yüzde 15’i Şanlıurfa, Diyarbakır ve Adana başta olmak üzere deprem bölgesindeki illerde yer alıyor. Toplam bitkisel üretimin yaklaşık yüzde 20’si bu illerde üretilirken, hayvan varlığının yaklaşık yüzde 15’i de bu illerde bulunuyor. Diğer taraftan Türkiye’nin tarım ve ormancılık ürünleri ihracatının yaklaşık yüzde 20’si deprem bölgesinden yapılıyor. Deprem bölgesinin tarımsal ihracatının yarısından fazlası Gaziantep ilinden gerçekleştiriliyor.
Depremden etkilenen 10 il, Türkiye’nin gayri safi yurt içi hasılasında yaklaşık yüzde 9 gibi bir orana sahipken, tarım sektörü gayri safi yurtiçi hasılasındaki payı yüzde 14,3’tür. Bu rakamlar deprem bölgesindeki gelirin Türkiye ortalamasına göre tarım ağırlıklı olduğunu gösteriyor.
Deprem, kırsalda konutlar yanında ahırların ve diğer binaların yıkılması, canlı hayvan telefine, makine, ekipman ve aletlerin zarar görmesine, tohumluk ve yem gibi girdilerin azalmasına ve kalitelerinin düşmesine neden olmuştur. Bu aydan itibaren başlayacak olan tarımsal üretimde kullanılan mazot, gübre, tohum ve ilaç gibi girdilerin temininde de sıkıntılar yaşanabilir ve dolayısıyla bitkisel üretimde aksamalar olabilir. Kentlerdeki büyük yıkımlar ise gıda değer zincirinin nakliye, işleme, paketleme, depolama ve toptan ve perakende ticaret aşamalarında ortaya çıkacak zorluklar ile tarım ve gıda ürünleri kayıpları gıda güvenliğini etkileyecektir.
Özellikle pandemi sonrasında gıda temini ve güvenliği konuları tüm ülkeler için en önemli konulardan biri olmuştur. Ülkemiz içinde son derece önem arz eden gıda temini direk olarak tarımsal üretim ile birbirine bağlıdır. Deprem sonrası, depremin yüzeye oldukça yakın olması nedeni ile bu 10 ilimizde ki arazi deformasyonları oldukça fazla ölçüdedir. Telef olan, gerek büyükbaş hayvan ve gerekse küçükbaş hayvan sayısı et ve süt üretimimize olan katkısı da deprem sonrası maalesef düşecektir.Burada yapılacak olanlar özellikle bu 10 ilimizdeki üreticilerimizin zararının karşılanması, bundan sonraki üretimleri için sahip oldukları hayvan, alet ekipman ve hatta arazi sigortalanmasının teşvik edilmesini sağlamak olacaktır. Burada bahsettim yapılacaklar aslında ülke geneli üreticilerimiz için genel anlamada da geçerlidir.
Özellikle iklim değişikliğine bağlı olarak yaşanan kuraklık da göz önüne alınırsa tarımsal üretimin ne kadar hassas bir noktaya geldiğinin bizlere göstermektedir. deprem sonrası 10 il ve bu on ilin dışında olup depremden zarar gören ilçelerde hayvancılık yapan çiftçilerin zararının ayni olarak karşılanacağı hükümet tarafından beyan edildi. Bu doğrultuda büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin telef olan hayvanlarının sayısı kadar büyükbaş ve küçükbaş hayvan, kanatlı hayvan yetiştiricilerinin telef olan kanatlı hayvanlarının sayısı kadar kanatlı hayvan, arıcıların zarar gören kovanlarının adedi kadar da arılı kovanları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bedelsiz olarak tedarik edilecektir.
Depremden zarar gören illerdeki büyük ve küçükbaş hayvan yetiştiricilerine 2023 sonuna kadar bir defaya mahsus olmak üzere hayvan başına yem desteği yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı yürürlüğe girmiştir. Genel yardımlar çerçevesinde barınma ve gıda ihtiyacı karşılanmaya çalışılırken, Tarım ve Orman Bakanlığının ve ilgili kurumların ilave destekler vereceği beyan edildi. Bu yardım ve desteklerin şartlar normale dönene kadar eksiksiz devam etmesi elzemdir.
Depremin tarıma etkisi
