Hibrit kavramı, 2005 yılında iki ABD Deniz Piyade subayı General James Mattis ve Frank Hoffman tarafından yazılan bir makalede ortaya çıkmıştır. Hibrit savaş konusunda önemli çalışmalar yapmış olan Frank Hoffman, hibrit savaş teriminin ilk defa Robert G. Walker tarafından kullanıldığını belirtmiştir. Kavram 2007 yılında literatüre girmiştir. Hoffman, hibrit savaş kavramını birçok savaş çeşidinin esnek ve gelişmiş düşman tarafından o andaki şartlara en uygun olacak şekilde aynı anda kullanıldığı bir savaş türü olarak tanımlamış ve önümüzdeki dönemde konvansiyonel kuvvetlerin, gayrinizami harp unsurlarının, terörist grupların ve suç örgütlerinin aynı harekât alanında ve aynı zamanda mevcut olacaklarını iddia etmiş ve iddiasında da yanılmamıştır.
Akademik ve askerî çevrelerde yıllarca süren tartışmaların ardından, “melez”, Savaşa bir yaklaşım olarak ABD Dışişleri Bakanı Robert Gates “Dörtlü Savunma” incelemesinde hibrit savaşın daha görünür, düzensiz, asimetrik veya geleneksel olmayan bileşenlerden ibaret olduğunu, yerleşik paradigmaların dışında kalan bu terimlerin lejyon, asimetrik savaş, düzensiz çatışma, bileşik savaş, karma savaş, dikkat dağıtma savaşı, dördüncü nesil savaş, düşük yoğunluklu çatışma, sınırlı savaş, sınırsız savaş, özel savaş, geleneksel olmayan savaş olarak belirtilmiştir. Paul Brister, hibrit savaş kavramını sınırlı savaş, askerî stratejinin amacı, düşman için bir ikilem yaratmak şeklinde tanımlamıştır.
M. Kani Hacıpaşaoğlu 3. E-SAFE Güvenlik Zirvesinde “Bildiğimiz konvansiyonel savaş güçlerinin yanında aynı zamanda propaganda, yanıltma, siber savaşlar, kitlesel imha ve sabotaj konularının hepsiyle beraber karmaşık mücadeleye hibrit savaş diyoruz.” şeklinde hibrit savaşı tanımını yaparak en belirgin özelliklerinin de yeni ve yüksek teknolojik araçların kullanımıyla sivil ve asker ayrımının bulanıklaşması diye eklemişti.
ABD ve Rusya nın hibrit savaş tanımı, g ünümüzde ABD savaş literatüründe hibrit savaş “sinerjik etkiler elde etmek için tüm toplumsal fonksiyonlar yelpazesinde spesifik güvenlik açıklarına uyarlanmış çoklu güç enstrümanlarının senkronize kullanımı” şeklinde ifade edilmektedir. Rus siyaset bilimci Andrew Korybko, hibrit savaşı “jeostratejik transit bölgelerindeki tarihsel, etnik, dini, sosyo-ekonomik ve coğrafi farklılıklardan istifade eden dışsal kimlik çatışmaları” şeklinde tanımlamaktadır.
ABD ve Rus tanımları arasında bazı farklar görünse de, hibrit savaş kapsamında genel olarak düzensiz savaş, sahte haberler, diplomasi ve dışarıdan seçim müdahalesi gibi diğer etkileyici yöntemlerle harmanlayan askerî stratejiler öngörülmektedir. Bu kapsamda hibrit savaş, geleneksel askerî birlikler, taktikler ve stratejiler dışında, paramiliter yapılar vs. düzensiz askerî kuvvetlerin istihdamı gibi araçları da kullanmaktadır.
Bir sonraki aşama ise; hibrit savaş’ın kapsamı, “iki ordu arasında doğrudan gerçekleşmemiş olan bütün savaşları” ifade etmektedir. Etnik, dinî veya ulusal açıkları kullanan psikolojik saldırıları, düşman hatlarının arkasında faaliyet gösteren provokatörleri, yaptırımlar yoluyla ekonomik saldırıları, boykotları ve cezalandırıcı tarifeleri, düşman ekonomisini zayıflatma yöntemlerini, seçimlere yönelik siber saldırıları ve çeşitli referandumları içerir.
Hibrit savaşın klasik savaştan farkı, askerî etkenin düşük olması yada hiç olmamasıdır. Bu savaşta değişik devletlere ait olan, herhangi bir yasa veya sözleşmelere tabi olmayan insanlar kullanılabilmektedir. Hibrit savaşı aynı zamanda bir medya savaşıdır. Öyle ki medya, toplumun kararlarını ve düşüncelerini, hareket tarzlarını etkilemek adına kullanılan en iyi araçlardandır. Bu savaşta; gazete ve dergi yayınları, ön yargılı görüşler ile ifade edilen politik söylemler ve kışkırtmalarla Lobilerin kurulması.(Devamı gelecek yazımda)…
Askeri çatışmaların çözümünde askeri olmayan yöntemlerin rolü(3)
