Savaş olgusu çok karmaşıktır ve insanlığın kökeni ile ortaya çıkmıştır çünkü insan varoluşundan beri hayattaki temel ihtiyaçlarını güvence altına almaya çalışmış bu da çıkarlarına ulaşmak ve ihtiyaçlarını güvence altına almak isteyen diğer insanlarla çatışmaya yol açmıştır. İnsanlığın doğuşundan beri iki kişinin olduğu yerde bile bir fikir ayrılığının çıkması kaçınılmazdır. Devletler de insan gibi düşünüldüğünde mutlaka devletlerin uluslararası ilişkilerinde çıkar anlaşmazlıkları ve terörizm gibi nedenlerle karşı karşıya geldiği görülür. Terörizmle mücadelede “kontrollü kaos” ve “melez savaş” da yaygın olarak kullanılmıştır. Bu tür uygulamaların en iyi örnekleri Irak’ta Saddam Hüseyin’in ortadan kaldırılması, Suriye’de ki gelişmeler, Arap Baharı olayları ile 2006 yılındaki Lübnan Savaşı sırasında Hizbullah’ın İsrail’e karşı uyguladığı gerilla taktiği ve konvansiyonel savaş uygulamalarının kullanıldığı olaylardır.
Günümüze kadar güçlü olan devletler istediğinde hedefindeki ülkeyi işgal edebiliyordu. 21. yüzyılın başlarından itibaren ilk adıyla Milletler Cemiyeti şimdiki adıyla Birleşmiş Milletler’in dünya sahnesinde yer almasıyla ve uluslararası hukuktan doğan yükümlülükler nedeniyle savaşın şekli değişse de devletler çatışmaktan geri durmamış soğuk savaş temelli politikalar üretmişlerdir. Bu çalışmada da soğuk savaş politikalarının bir başka modeli denilebilecek hibrit savaşı kavramı incelenmiştir.
Her türlü savaşın gelişimi bugün gördüğümüz forma ulaştı ve teknolojinin gelişmesi ve ilerlemesi ile teknolojinin gelişimine eşlik eden yeni savaş türleri ortaya çıktı. Bu savaş çeşitlerinden sonuncusuna hibrit savaş deniyor. Rusya’nın 2014 yılında Ukrayna ile yaşadığı gerilimde Ukrayna Cumhurbaşkanı POROSHENKO’nun Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda yaptığı açıklamada “Siyasi baskı, açıkça yapılan propaganda, seçim sürecine müdahale, ekonomik baskı, gizli komplolar, askerî operasyonlar, siber operasyonlardan ve diplomasinin kötü kullanılmasından bahsederken aynı zamanda hibrit savaşı tarif etmişti.
“Hibrit savaş; devlet ve kurumların dışında bulunduğu bir konu olmayıp tam tersine içinde bulunulan bir durum ve faaliyetlerin yürütüldüğü bir alandır. Bu çalışmanın özü, Hibrit Savaşlar ve bu savaşlara karşı yapılan mücadeleler ve başta hibrit saldırıya maruz kalan ülkelerin birincil aşamada bu konudaki çalışmaları ile AB ve NATO’nun ilgili kurumlarının neler yaptığına bakıp genel tabloyu ortaya çıkararak farkındalığı yaratmaktır.
Savaş denilen şey devletin maddi ve manevi bütün gücüyle bekası için yaptığı mücadeleye denir. “Siber savaş nedir?” diye bakıldığında; olay, devletlerin veya devlet destekli olan örgütlerin kurumsal olarak başka devletlerin üzerinde, devletlerin ve hükümetlerin otoritesi, motivasyonu ve kritik altyapıları üzerinde yaptığı büyük çaplı ve organize siber saldırıları görülür.
Hibrit savaş 2005 yılından beri ortada olan bir kavram olup Siber savaş da onun ayrılmaz parçalarından birisidir. Hibrit savaştan bahsederken Ortadoğu’da içinde olunan sıcak ortam düşünülmelidir. Fiziksel olarak birçok çatışma yaşanırken diğer yandan da elektronik ortamda siber saldırılar yaşanmaktadır. İşte bu karmaşık yapı hibrit savaşı doğuruyor. Yani artık savaşlar konvansiyonel değil hibrit savaşlardır.
Çalışmada; Dünyada yaşanan Hibrit savaşlarına karşı; Hibrit Tehditlerle Mücadele’de Avrupa Birliği ve NATO’nun önlemleri ve yaklaşımları da kronolojik bir çerçevede ele alınmıştır.(Devamı gelecek yazımda)…..
Ankara Stratejik Düşünce Enstitsünde 2020 Staj döneminde Hibrit Savaş konulu makale yazarak 6 ay süren eğitimi başarıyla tamamladım ve sertifika almaya hak kazandım. Sertifikamı Ankara Stratejik Düşünce ve Araştırma Vakfı Başkanı Selahattin Yener verdi.
Hibrit Savaşı. Her çağ kendi savaşını yaratır(1)
