Haber-Röportaj: İlker ÇAKAN
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, Malatya ve Türkiye ekonomisi konulu yaptığım röportajda şunları söyledi;
313 milyon dolar kayısı ihracatımız oldu
“Malatya, Doğu Anadolu’da geçiş noktasında bir ilimizdir. Konum itibariyle doğunun batısı, batının doğusudur. Kuzeyin güneyi, güneyin kuzeyi konumundadır. Malatya’da sanayi alt yapısı komşu illere göre daha değiştiği için Malatya’yı cazibe merkezi haline getirme, marka şehir yapma gayreti içerisindeyiz. Malatya komşu illere göre bu anlamda biraz şanslıdır. Coğrafi konum, ulaşım noktasında şanslıdır. Malatya’da gelir dağılımını dengeleyen bir kaysı ürünümüz vardır. Bu da ellibin aileyi, ikiyüz ellibin nüfusu, nüfusun tüm gelir dağılımında ciddi bir denge unsurudur.2008 yılı rakamlarıyla yılda yaklaşık 313 milyon dolar kayısı ihracatımız oldu. Buna iç pazarı da dahil ettiğimizde ciddi bir gelir kaynağıdır.
Malatya son 30 yıldır teröre bulaşmamış huzurlu bir ildir
Bu bölgede Malatya’nın öne çıkmasının en önemli etkenlerinden biri Malatya son 30 yıldır teröre bulaşmamış huzurlu bir ildir. Geceleyin saat 02-03’lerde sokağa çıkabileceğiniz, bir olayın yaşanmadığı, burada yaşayan insanların birbirlerine daha çok saygılı davrandıklarından dolayı, sorun yaşamayan genel anlamda Türkiye’nin mozaiğini ortaya koyan bir kenttir. Bunun için güvenilir bir yer olduğu için, yatırım güvenli, istikrarlı ortamı, huzurlu olan yeri sever. Bu anlamda Malatya şanslıdır. Malatyanıın ekonomik değerlerine baktığımız zaman bizim temel kaynağımız tekstil ve gıdadır. Son dönemde sağlıkta önemli bir aşama kaydettik. Turgut Özal Tıp Merkezinin Malatya’da olması, daha sonra hükümetlerimizin vermiş olduğu sağlık teşviklerini de Malatya’daki çoğu yatımcıların bunu çok değerlendirdiklerinde, sağlık sektöründe çok ciddi bir mesafe kaydettik. Bölgede değil, komşu ülkelerden hasta kabul eder duruma geldik.
Turgut Özal Tıp Merkezi organ nakli konusunda ismi
Türkiye’de ve dünyada bahsedilen bir tıp merkezi oldu
Turgut Özal Tıp Merkezi organ nakli konusunda ismi Türkiye’de ve dünyada bahsedilen bir tıp merkezi oldu. Ekonomik ağırlık noktası tekstil, gıda, son zamanlarda sağlıktır. Organize sanayi bölgesinde değişik sektörde de işletmelerin olması, Malatya’yı bu anlamda da biraz daha rahatlatıyor. Bir sektöre bağlı olmadan, değişik sektörlerde işletmecilerimiz ve sanayicilerimiz var. Genel olarak istediğimiz yerde değiliz. Ticaret ve Sanayi Odalarının asıl amacı o ildeki sanayi ve ticaretin gelişmesini sağlamak. İşletmelerin önünü açmak, Onlara danışmanlık hizmetlerini sunmaktır. Oları yönlendirmek adına buradayız. Bunun içinde son teşvik paketi ile birlikte saydığımız bu nedenlerden dolayı Malatya ciddi anlamda bir talep yoğunluğu yaşadı. Yaklaşık yirmiye yakın işletmemiz temellerini attılar. Kısa zamanda yerlerini bitirecekler. Son çıkan teşvik yasasında dördüncü bölgede olmamızı değerlendirmiş olduk. Bundan dolayı da mutluyuz. Ama yapacağımız çok şey vardır.
Avrupa iç piyasada ciddi anlamda bir daralma söz konusudur
Devletin son zamanlarda komşularla sorunsuz bir durum ortaya koymaları nedeniyle onlarla olan ticari ilişkilerimiz son dönemlerde artmıştır. İşte bu bölgenin avantajları da bu anlamda öne çıkıyor. Çünkü biz sınıra çok uzak mesafede değiliz. Yaklaşık 300 km. Suriye sınırı, yaklaşık 600 km. ırak sınırı vardır. Malatya bu anlamda da Türk işadamlarının artık komşu ülkelere özellikle Ortadoğu’ya ve Kuzey Afrika ülkelerine açılmaları gerekiyor. Avrupa iç piyasada ciddi anlamda bir daralma söz konusudur. Baktığımzda Türkiye ihracatının % 60’ı Avrupa ülkelerine ama yeni pazarlarla birlikte Türk işadamları da yeni yatırım üstlerini oluşturmak zorundadır.
Burada, güvenilir, huzurlu olması sosyal alt yapısını komşu illere göre biraz daha öne çıkarmış olması Malatya tercih edilen iller konumuna geldi. Ben umuyorum önümüzdeki yıllarda Malatya’nın bu cazibesi daha da artacaktır. Bu anlamda da burada ciddi yatırımcıları göreceğiz kanaati taşıyorum. Bundan da endişe duymuyorum. En son gelen yatırımcılarımızda tıp dalında nükleer tıpla ilgili Eczacıbaşı’nın burada yatırımı söz konusu olacaktır. Türkiye genelindeki büyük firmalarımızın burada yatırımı başladı. Bu anlamda da Malatya bölgede cazibe merkezi olmaya aday bir ilimizdir. Malatya’da şu anda iki tane organize sanayi bölgemiz faaliyettedir. Mlatyanının geleceğini parlak gördüğümüz için, bir üçüncü organize bölgesine ihtiyaç duyulacağını düşünerek, çalışmalara iki yıl önceden başladık. Şu anda da belli bir noktaya geldik. Birinci ile kincinin toplamında alanı sanayicilerin hizmetine sunmayı gayreti içindeyiz.2010 yılı içerisinde arsa talebi olan işletmelerimize, müteşebbislerimize arsa tahsisi edecek konuma geleceğiz.
Darende ilçemizde 450 hektarlık bir yeri sanayicilerimizin hizmetine sunduk
Bu bir avantajdır. Darende ilçemizde arsa tahsisine başladığımız 450 hektarlık bir yeri sanayicilerimizin hizmetine sunduk. Bununla birlikte Akçadağ ilçemizde Mermer Organize İhtisas Organize Sanayi Bölgesini kuruluş aşamasına getirdik. Her geçen gün bu anlamda yeni işletmeler ortaya çıkıyor. Malatya’da 780 civarında imalatçı firmamız vardır.Genel anlamda oda üyemiz sayımız 8.000’dir.KOSGEB veri tabanına kayıtlı olan üye sayımız 3.500’ün üzerindedir.Yaklaşık 2 organize sanayi bölgesinde 12.000-13.000 civarında iş istihdamımız söz konusudur.Diğer yerlerdeki rakamları net ifade edemeyeceğim.Türkiye’nin daha önceki yıllarda sanayi gelişim sürecine baktığınızda sanayi ağırlıklı olarak Marmara bölgesinde toplanmıştı. Bu iller sanayi ile geç tanışan illerdir. Son dönemde Kayseri, Gaziantep örneğini çıkacak olursanız, Anadolu’da Malatya, Çorum, Denizli gibi iller öne çıkmaya başladı. Osmaniye, Düzce gibi iller ortaya çıkmaya başladı. Bunun içinde yeni teşviklerin artık yöresel ve sektörel olması gerektiğini vurguladık. Son çıkan teşvik yasası da genel anlamda yöresel ve sektörel anlamda çıktı. Artık sanayiyi belli bir bölgede toplanma yerine ülkenin değişik yerlerine dağıtmak zorunluluğu hasıl oldu
Para ürkektir. Ürkek olduğu yerde tutunamaz
Bu anlamda da artık biz Türkiye’nin her yerinde sanayinin gelişmesi için bahsettiğimiz huzur ve güvenin oluşmasını sağlamak gerekiyor. Bu anlamda da huzur ve güveni tesis etikten sonra ancak o zaman yatırımı oraya çekebilirsiniz. Çünkü para ürkektir. Ürkek olduğu yerde tutunamaz. Onun içinde güvenli bir ortamı yaratmak zorundasınız. Güvenilir bir ortamı oluşturmak zorundasınız. Bu güveni oluşturduktan sonra ancak yatırımcıları buraya çekebilirsiniz. Ülke olarak eğer hedefimize ulaşmak istiyorsak, yeni pazarlara bizim ihtiyacımız var. Bir arada yaşadık, bir arada yaşamaya devam edeceğiz.
Hiçbir dış güç de bizi bölmeye gücü yetmeyecektir
Hiçbir dış güç de bizi bölmeye gücü yetmeyecektir. Çünkü biz kürdüyle, alevisiyle, Türküyle bir kardeşiz, bir medeniyet oluşturmuşuz. Ama devlet kendi varlığının devamı noktasında, kendisine yönelik tedbirlerini alır. Terörle mücadelede sonuna kadar mücadelesini devam ettirir. Ama ülkeyi bölmeye kimsenin gücü yetmeyecektir. Ülkenin her karışı bizim için kutsaldır. İşte biz bu anlamda ekonomiye akması gereken paraların 20-30 yıldır terörle mücadeleye akmasından dolayı da bölge olarak, ekonomik olarak gerilerde kaldık. Siz bölgenizde güçlü bir ülke olursanız, bunu ekonominizle çok iyi güçlendirmemiz lazımdır. Bunun içinde yeni pazarlara ihtiyaç duymanız lazım.
Yeni pazarlar bulmanız lazım. Son döneme baktığınız zaman yıllar önce bizim komşularla yaşadığımız sorunlardan dolayı ticaretimiz % 5’ler civarındaydı. Ama şimdi % 20’lere gelmişse, buda çok mutluluk duyulacak bir olay. Bu seneki ve geçen yılki ihracat rakamlarına baktığınız zaman 130 milyar doların, 30 milyar doları Ortadoğu’ya ve Kuzey Afrika ülkelerine, buradaki ithalatımız 16 milyar dolar. Burada 14 milyar dolar da bir fazlalık vermişiz. Niye? Bu bölgede Türkiye’deki insan gücü daha kalifiyeli ve burada teknolojik alt yapı diğer ülkelere göre daha öndedir. Demek ki siz bugün Avrupa’nın tükettiği mallara baktığımızda her kullanılan otomobilden iki taneden bir tanesi Türk imalatıdır. Yine çamaşır makinesi, buzdolabı, televizyonlara baktığınızda yine Türk ürünü.
Türk işadamı özel sektörü dünya işe rekabet edebilecek bir alt yapıyı oluşturmuştur
Demek ki artık Türk işadamı özel sektörü dünya işe rekabet edebilecek bir alt yapıyı oluşturmuştur. İşte bundan dolayı Avrupa’da iç piyasada yaşanan darlaşmadan dolayı, bizim yeni pazarlara ihtiyacımız var. Yeni pazarlara açılmamız gerekiyor.İşte bu pazar Ortadoğu ve kuzey Afrika, Afrika ülkelerinin iç kısımlarıdır.Bunları biz gerçekleştirdiğimiz zaman Cumhuriyetin 100. cü yıldönümünde 2023 hedefine dünyanı n en büyük 10 ekonomisi içerine gireceğimize kimsenin kuşkusu olmasın. Ama bunun içinde, ekonominin büyümesi içinde siyasi çekişmeleri bir kenara itip, istikrar ve güveni oluşturup, Türk özel sektörünün rakipleriyle rekabet edebilecek şartları özel sektöre verdiğiniz zaman, özel sektörü bu işin üstesinden rahatlıkla gelebilecek teknik alt yapıya sahiptir.”.
