Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) “Ekonomiyi Yeniden Yapılandırmaya Yönelik İstişareler ve Orta Vadeli Program (OVP) Öncesi Süreçte Sanayi-İhracat Dünyamızın Sorunları ve Çözüm Önerilerini Değerlendirmek” konulu 2023 yılı Ağustos ayı meclis toplantısında yaptığı konuşmada şunları söyledi;
İSO’nun Türkiye’nin en büyük sanayi odasıdır
“Madencilikten elektroniğe, tekstilden gıda ürünlerine kadar çok geniş bir yelpazede faaliyet gösteren İSO’nun Türkiye’nin en büyük sanayi odasıdır. İSO üyesi firmaların, Türkiye sanayi üretiminin yaklaşık üçte birini gerçekleştirmektedir. Ekonominin ve ticaretin dinamikleri hızla dönüşmektedir. Küresel trendleri yakalamak, hatta trend belirleyen ülke olmak, üretimde sürdürülebilirliği sağlamak, katma değerli ihracatı artırmak ve ülkenin prestijini daha yüksek seviyelere çıkarmak için herkese sorumluluklar düşmektedir.
Üretime, imalata, bilgi ekonomisine, teknolojiye dayalı bir ekonomi
Dünyayla rekabet edebilecek bir güce ulaşmanın ancak ve ancak üretime, imalata, bilgi ekonomisine, teknolojiye dayalı bir ekonomiyle mümkün olmaktadır. Bu doğrultuda, hükümet olarak bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da Türkiye’nin kalkınması için var güçleriyle çalışmaya devam edeceğiz. Gelişmiş ülkelerin sıkılaştırıcı para politikaları, yüksek enflasyon ile birlikte azalan talep, jeopolitik gerilimlerin gıda başta olmak üzere emtia fiyatlarını tetiklemesinin küresel resesyon endişelerini artırmakta, küresel ticareti de yavaşlatmaktadır. Küresel ekonomideki bu kırılgan seyir nedeniyle uluslararası kuruluşların büyüme tahminlerini aşağı yönlü revize etmektedir.
Etkin, hızlı ve güvenli bir gümrük anlayışı
Türkiye ekonomisinin ise küresel düzeyde yaşanan tüm bu olumsuzluklara ve büyük deprem felaketine rağmen son 11 çeyreklik kesintisiz büyüme performansını sürdürmüştür.
Eylül ayının ilk yarısı içerisinde açıklaması planlanan OVP’nin ise ekonominin yeni çıpası olacaktır “Sürdürülebilir ihracat artışı ve dış ticaret dengesi”, “Etkin, hızlı ve güvenli bir gümrük anlayışı”, “Adil, rekabetçi ve istikrarlı bir iç ticaret ortamı” ilkeleri ışığında Türkiye’nin gelişmesi ve büyümesi için çalışmaya devam etmekteyiz. İhracatta katma değeri yüksek, yüksek teknolojili ürünlere odaklandık. İhracat süreçlerini dijitalleşme, AR-GE, inovasyon ve markalaşma faaliyetleriyle destekliyoruz. Türkiye son 20 yılda ihracatta
başarı yakaladı. 2002 yılında 14 milyar dolar olan hizmet ihracatımız, 2022 yılında tam 6,5 kat artışla 90,5 milyar dolara ulaşmıştır. Cumhuriyetimizin 100. yılında da inşallah 120 milyar dolar hizmet ihracatına ulaşmayı hedefliyoruz. Ticaret Bakanlığı olarak, ihracatta ortaya koydukları hedeflere ulaşmak için ihracatçılara önemli destekler sunduk.
İhracatçılarımızın finansmana erişimini kolaylaştırmak için çalışıyoruz
İhracatçılarımızın finansmana erişimini kolaylaştırmak, finansman imkanlarını genişletmek için Bakanlık olarak var gücümüzle çalışıyoruz. İGE AŞ tarafından bugüne kadar 10 bini aşkın ihracatçımıza 40,5 milyar TL’lik kefalet sağlanmış olup 2023 sonu itibarıyla 90 milyar TL’lik krediye kefalet sağlanmasını hedefliyoruz. Eximbank vasıtasıyla da ihracatçılarımıza 2022 yılında 45 milyar dolar, 2023 yılı ilk 7 ayında toplam 22,6 milyar dolar destek sağlanmıştır. Bununla da kalmayarak, Eximbank’ın sermayesi 6,8 milyar TL artırılmış ve önümüzdeki dönemde ihracatçılarımıza daha fazla kredi verme imkanı sağlanmıştır. Yani yüzde 40 sermaye artışıyla sağladığımız bu 6,8 milyar lira, çarpan etkisiyle en az 70 milyar liralık kaynak olmuş oldu. Eximbank’ın kaynakları artınca finansman imkanları bakımından özel bankalar da kendilerini yarışa girmeye mecbur hissetti. Son 10 yıldır kamu bankaları harika işler yaptı. Türkiye ekonomisinin finansman ihtiyaçlarını destekleme ve mega projelerin desteklenmesi noktasında bütün imkanlarını kullandılar. Özel bankalar da artık bu rekabetin içerisinde olurlar.
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına uygun şekilde, ticaret politikası
Bakanlığın sağlamış olduğu desteklerin yanı sıra Merkez Bankası’nın da ihracatçıların finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla son dönemde aldığı kararları memnuniyetle karşıladıklarını söyledi. Bakanlık olarak 2023 yılında İstanbul için halihazırda 1,7 milyar liralık ihracata yönelik devlet yardımı sağlanmıştır. İstanbul Sanayi Odası özelinde ise Oda tarafından 5 adet tamamlanmış URGE projesi ile bir adet aktif URGE projesini destekledik. Bakanlık olarak üretimi ve ihracatı desteklerken yerli üreticileri ithalat kaynaklı zarar ve tehditlere karşı, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına uygun şekilde, ticaret politikası savunma araçlarıyla korumayı sürdürmekteyiz. Bu çerçevede, 65 ürün grubunda damping ve sübvansiyona karşı önlem, 9 ürün grubunda korunma önlemi, 17 ürün grubunda önlemlerin etkisiz kılınmasına karşı önlem ve 148 ürün grubunda ise gözetim önlemi uyguladık.
Yeni dönemde 5 adet serbest ticaret bölgesini de hizmete alacağız
Serbest bölgelerin; yabancı yatırımların ülkeye çekilmesi ve ihracata yönelik üretim kapasitesinin geliştirilmesi hedefi doğrultusunda önemli enstrümandır. 19 adet Serbest Bölgemiz bulunmakta. İnşallah yeni dönemde 5 adet serbest ticaret bölgesini de hizmete alacağız. Hükümet olarak, ihracatçılarımıza yeni pazarlar açmak için Avrupa Birliği’nin (AB) Serbest Ticaret Anlaşması (STA) yaptığı ülkelerle de biz kendi menfaatlerimizi de önceleyerek STA’lar yapmaya devam ediyoruz.
‘2028 İhracat Tanıtım ve Pazarlama Vizyonu”
Ticaret diplomasisi, en önemli enstrümanlarından biridir. Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde ikili temaslar gerçekleştirdik, ayrıca yine yakın zamanda AB, Birleşik Krallık, Mısır, Azerbaycan ve Bulgaristan’dan muhataplarla dış ticaretin geliştirilmesi kapsamında görüşmelerde bulunduk. Ülkemizin küresel hizmet ihracatından aldığı payı yüzde 2,1’e yükseltmeyi amaçlıyoruz. ‘2028 İhracat Tanıtım ve Pazarlama Vizyonu” ile yepyeni proje ve faaliyetleri hep birlikte hayata geçirmek arzusundayız. Ülkemizin küresel mal ihracatından aldığı payı yüzde 1,2’ye, küresel hizmet ihracatından aldığı payı yüzde 2,1’e yükseltmeyi amaçlıyoruz.
Yüksek teknolojili ürün ihracatını artıracağız
Yüksek ve orta-yüksek teknolojili ürün ihracatımızın payını mevcut yüzde 36’dan yüzde 50’ye yükselteceğiz. KOBİ’lerin ihracattaki payını yüzde 26’dan yüzde 40’a çıkartmayı, Türkiye e-ihracat platformu ve e-kolay ihracat platformu gibi kanallarla e-ihracatın toplam ihracattaki payını yüzde 1,5’ten yüzde 10’a yükseltmeyi hedefliyoruz. Yüksek teknolojili ürün ihracatını artıracağız. Üreticimizi, sanayicimizi, çiftçimizi ithalat baskısına ve haksız rekabete karşı daha etkin bir şekilde koruyacağız. Geçen yıl uygulamaya konulan Uzak Ülkeler Stratejisi’ne ilave olarak, geçen aylarda kamuoyuyla paylaştıkları İslam Ülkeleri İhracat Geliştirme Stratejisi doğrultusunda ihracat pazarlarını çeşitlendirmeyi ve geleneksel pazarlarda da Türkiye’nin payını artırmayı hedefliyoruz.”
