Kalbin, vücudun ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde kanı pompalayamamasına kalp yetersizliği denir. Bu olay ya kalp kasının kanı pompalayamasından ya kalp kasının gevşeyememesinden ya da her ikisinin ortak mekanizmasından kaynaklanır.
Dünya Kalp Federasyonu’na göre her beş kişiden 1’inde yaşamı boyunca kalp yetersizliği gelişme riski vardır. Kardiyovasküler hastalıkların hemen hepsi tedavi edilmediği taktirde kalp yetersizliği ile sonuçlanacaktır.
Toplumda kalp yetersizliği sıklığı %2-3’dür. 40 yaş sonrasında kalp yetersizliği gelişme riski %20 olmakla beraber, ileri yaşlarda sıklığı artmaktadır. Toplumun yaşlanması, bu hastalık ile daha çok karşılacağımızı göstermektedir. Ek olarak, 65 yaş üstünde en sık hastaneye yatış nedenidir. Kalp yetersizliği yaşam boyu devam eden kronik bir hastalıktır. Nadiren veya düzeltilebilir nedene bağlı ise normale gelebilir.
Beş yıllık sağ kalıma bakıldığında erkeklerin % 55.8’inin, kadınların ise % 49.5’inin hayatta kalmaktadır. Bu bir çok kanser türünden daha kötüdür.
Kalp yetersizliği için risk altında olan ya da kalp yetersizliğine aday olguların tespiti ve erken dönemde yapılacak tedavi ve girişimler ile kalp yetersizliği önlenebilir bir hastalıktır. Ülkemizde 9 milyon kişi kalp yetersizliği için risk altındadır ve bu grup ‘buzdağının su altında kalan kısmıdır.
Sol ventrikül sağ ventrikül incelmiş, zayıf sol ventrikül genişlemiş kalp
Hedeflerimiz nedir?
1. Kalp yetersizliği gelişimini engellemek,
2. Gelişmişse erken tanı ile hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak,
3. İleri olgularda ise yaşam süresini uzatarak yaşam kalitesini yükseltmek ve hastaneye yatışları azaltmak.
Çoğu hastada kalp yetersizliği şikayetleri kontrol altına alınabilir.
Kalp yetersizliği nedenleri nedir?
• Kalp damar hastalıkları ve kalp krizi
• Kalp kapak hastalıkları
• Doğumsal kalp hastalığı
• Kalp ritim bozuklukları
• Kalp kası hastalıkları veya iltihabı
• Yüksek tansiyon
• Şeker hastalığı
• Kronik akciğer hastalığı
• Obezite-aşırı kilo
• Kronik böbrek yetmezliği
Şikayetleri nedir?
1) Nefes darlığı
2) Çabuk yorulma-efor kapasitesinde azalma
3) Ayak veya bacaklarda şişlik – ödem
4) Yorgunluk, bitkinlik, halsizlik
5) Karında şişlik veya ağrı
6) İştahsızlık
7) Öksürük/Hırıltı
8) Vücut ağırlığında değişim-kilo alma veya verme
9) Gece sık idrara çıkma
10) Baş dönmesi, bayılma, baygınlık hissi
11) Çarpıntı
Nefes darlığı
Başlangıçta efor veya egzersizle gelişirken (merdivençıkma) daha sonra düşük eforla (düz yolda), sonrada ev içigünlük aktiviteler sırasında (bulaşık yıkama, banyo yapma, evtemizliği, giyinme-soyunma, traş olma, yemek yeme) vezamanla da istirahatte olur.
– Basit aktiviteler ile oluşan
– İstirahatte veya düz yatarken gelişen
– Gece uykudan uyandıran ve balkona koşmaya, pencere açmaya yol açan,
– Yastık sayısını arttırma ihtiyacı duyma, hatta oturarak uyuma
varsa doktora başvurulmalıdır.
Tanı ve tedavi süreci
Kalp yetersizliği tedavisinde erken tanı ve tedavi önemlidir. Tanı bir hekim tarafından konur. Klinik hikayeniz ve şikayetler doğrultusunda yapılacak muayene sonrasında gerekli testler yapılır. En sık kullanılanı ekokardiyografi-kalp ultrasonudur. Tanı sonrası hekiminiz size bir takım ilaçlar başlayacak ve yaşam tarzınızı hastalığa göre düzenleyecektir.
İlaçları düzenli kullanın
1. İlaçlarınızın her birini, her gün doğru zamanda alın. Açlık tokluk ilişkisine dikkat edin.
2. İlaçlarınızı kendinizi iyi hissetseniz bile atlamayın.
3. İlaçlarınızı kendiniz bırakmayın, aniden kesmeyin.
4. İlaçsız kalmayacak şekilde planlama yapın.
5. İlaçları daha yüksek dozda kullanmayın. Emin değilseniz bir sonraki doza kadar bekleyin
6. İlaçların bir listesini her zaman yanınızda bulundurun.
Yaşam tarzı değişiklikler
• Sağlıklı vücut ağırlığını sürdürmek
• Tuz tüketimini kısıtlamak- maksimum 2 silme çay kaşığı
• Alkol alımını kısıtlamak-kesmek
• Yağ ve kolesterol alımını azaltmak
• Diyabeti kontrol altına almak
• Egzersize devam etmek
• Sigaradan uzak durmak
Kalp yetersizliğinde egzersiz
• Hafif yemeklerden 1-2 saat sonra
• Yürüyüş, yüzme veya bisiklet gibi büyük kas gruplarınıiçeren, ritmik aerobik egzersiz
• Egzersiz öncesi ısınma ve sonrasında soğuma periyodları- Ani kesilmemeli
• Asla nefes tutulmamalı
• Aktivite sırasında konuşabilinmeli
• Çok sıcak ve soğuk havalarda kapalı alanlarda yapılmalı
• Nefes darlığı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, düzensiz kalpatımı, aşırı yorgunlukta egzersiz kesilmeli.
Günlük kontroller
1) Her gün tartılın. 3 günde >2 kg’dan fazla kilo alımıönemlidir.
2) Her gün ödem şişlik kontrolü yapın.
Ayak bileği, baldır ön yüzüne basınca çukur oluyor mu?
Bel lastiği sıkıyor mu?
Parmağınızdaki yüzük dar geliyor mu?
Çorap veya ayakkabı sıkıyor mu?
3) Nefes değişimlerini takip edin.
Normalden daha fazla nefes darlığı yaşamak
Geceleri artan yastık sayısı veya nefes darlığı nedeniyle uyanma
Konuşurken zorlanma
Bu şikayetler oluşuyorsa, doktorunuza başvurun.
Hastaya düşen görevler
• Tüm ilaçları düzgün ve zamanında kullanın
• Tuz tüketimini azaltın
• Sigaradan uzak durun
• Fiziksel aktivitenizi sürdürün
• Kilolu iseniz kilo verin
• Alkol alımını kısıtlayın
• Günlük kilo, kan basıncı ve nabız takibi yapın
• Ödem açısından dikkatli olun
• Grip ve zatürre aşılarınızı olun
Hepinize sağlıklı kalpler dilerim.
