T.C. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan Üçlü Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları İkinci Toplantısı’na” katılmak üzere 25 Kasım 2022 tarihinde toplantının yapılacağı Kazakistan’nın Hazar Denizi kıyısındaki Mangışlak Yarımadasında bulunan tek liman şehri Aktau’(Aktay)ya gitti. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Türkiye-Kazakistan-Azerbaycan Ulaştırma ve Dışişleri Bakanları 3’lü Toplantısı”nın açılışında yaptığı konuşmada şunları söyledi;
Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptık
“Gürcistan’ın da yer aldığına ve bu durumun bölgesel iş birliği vizyonlarını güçlendirdi. Son dönemde üç gelişmenin jeopolitiği geri getirdi. İlk olarak tedarik zincirlerindeki aksamanın sürdürülebilir ulaştırma bağlantılarının önemini gösterdi, artık arz güvenliğinin en önemli rekabet unsurudur. İkinci olarak Rusya-Ukrayna Savaşı, küresel gıda ve enerji krizine yol açtı. İstanbul Tahıl Anlaşması öncesinde küresel bir gıda krizi kapıdaydı. Üçüncü olarak ABD-Çin gerilimi derinleşiyor. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin ayrışmasını telafi edecek mekanizmalara ihtiyaç olduğu ortadadır. Ortaya çıkan bu sınamaların fırsatları da beraberinde getirdi. Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarmasının, sürdürülebilir arz güvenliği açısından yeni imkanlar sundu. Bu yıl içinde Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptık. Hazirandaki ilk toplantımızın bildirisinde, Zengezur’un önemini vurgulamıştık. Bu bölgenin Orta Doğu ile Kafkasları, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlamak açısından stratejik öneme sahiptir.
KKTC’nin TDT’ye gözlemci üye olmasının, teşkilatın Akdeniz’e erişimini güçlendirdi
Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) bir uluslararası teşkilat olarak kurumsallaşmasının kendileri için yeni iş birliği zemini sağladı. Teşkilat bünyesinde ticari, kültürel, siyasi bütünleşmeyi daha da derinleştireceklerini ve bu kapsamda özellikle ortak alfabe konusundaki çalışmaların önem kazandığı. Semerkant Zirvesi’nde, KKTC’nin TDT’ye gözlemci üye olmasının, teşkilatın Akdeniz’e erişimini güçlendirdi. Zirvede imzaladıkları ulaştırma bağlantılarını güçlendiren anlaşmaların büyük önem taşımaktadır. Kıtalar arası en büyük ticaret akışının Asya ile Avrupa arasında olmaktadır.
Gürcistan’la stratejik ortağız
Edirne’den Katonkaragay’a kadar kuş uçuşu tam 5 bin kilometrelik bir hattı sadece bu masanın etrafındaki 4 ülkeyi katederek geçebilirsiniz. Orta Koridor’a uluslararası aktörler de ilgi gösteriyor. Japonya’nın bu hattı denediğini biliyoruz. ABD’nin Tiflis’te lojistik yatırımları desteklediğini memnuniyetle görüyoruz. Avusturya Federal Demiryolu (ÖBB) şirketi, Danimarka’dan Maersk ve Finlandiya’dan Nurminen gibi taşımacılar, Orta Koridor’u daha fazla kullanmaya başladı. Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olması bekleniyor. Bu fırsattan yararlanmak için ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırmalıyız. Bu konuda atılacak adımları, ulaştırma bakanlarımız çalışıyor. Enerjide kaynak ve güzergah çeşitlendirilmesinin önemli bir ihtiyaç hali aldı. Hazar gazının Avrupa’ya taşınmasında Azerbaycan’la işbirliği yaptıklarını, Bakü-Tiflis-Ceyhan ile Hazar Havzası’ndan 16 yıldır Azerbaycan, Kazak ve Türkmen petrolü taşınmaktadır. Hepinizle ülke olarak mükemmel ilişkilerimiz var. Şuşa Beyannamesi’yle Azerbaycan’la müttefik olduk. Kazakistan’la ilişkilerimizi bu yıl geliştirilmiş stratejik ortalık seviyesine çıkardık. Gürcistan’la stratejik ortağız. Aramızdaki yakın işbirliği, jeopolitiğin dönüşüyle ortaya çıkan krizleri fırsata çevirmemize imkan sağlıyor. İşbirliğimizi sonuç odaklı olarak ileri taşımalıyız.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, toplantı sonrasında düzenlenen basın toplantısında ise şunları söyledi;
Azerbaycan ile ilişkiler müttefiklik seviyesindedir
“ Ev sahipliğinden dolayı Kazak mevkidaşım Muhtar Tileuberdi’ye teşekkür ederim. Gürcistan’ı aralarında görmekten memnun oldum..Kazakistan’daki Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarının Kazak vatandaşlar için hayırlı olsun. Türkiye-Kazakistan ilişkilerini “geliştirilmiş stratejik ortaklık” seviyesine çıkardıklarını, iki ülke devlet başkanlarının bu yıl iki devlet ziyareti düzenledik ve 20 anlaşma imzaladık. Azerbaycan ile ilişkilerin müttefiklik seviyesindedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu yıl Azerbaycan’ı iki kez, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in de Türkiye’yi üç kez ziyaret etti.
Gürcistan’a Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti
Gürcistan ile stratejik ortak olduklarını ve Gürcü mevkidaşıyla düzenli temas halinde olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, en kısa zamanda yüksek düzeyli stratejik iş birliği konseyi zirvesini Gürcistan’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti marjında gerçekleştirmek istiyoruz. Küresel ve bölgesel gelişmelerin ortaya çıkardığı sınamaları yönetmek, fırsatları lehimize çevirmek gerekir. Haziran ayında başlattığımız üçlü mekanizmanın temel amacı da budur. Pandemi ve Rusya-Ukrayna Savaşı, dünya pazarlarına sürekli erişimin önemini gözler önüne serdi. Bunun için güçlü bir ulaştırma altyapısı şart.
2022-2027 yol haritası’nı hazırladık
Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor’un önemi her geçen gün artıyor. Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olmasının beklendiğini, uluslararası aktörlerin de Orta Koridor’a artan bir ilgi göstermektedir. Asya ve Avrupa arasında artık ticari ve ekonomik etkileşimi sağlayan bir konuma sahip olduklarını, ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırarak potansiyellerini hayata geçirebileceğiz. Toplantı öncesinde, ulaştırma bakanlarının, Orta Koridor’un altyapısını güçlendirmek amacıyla somut iş birliği unsurları içeren, 2022-2027 yol haritası’nı hazırladık. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, TANAP boru hattı gibi projelerin stratejik nitelikte olduklarını, Türkiye’nin Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü gibi yatırımlarının da stratejik bir vizyonun ürünüdür. Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarmasının yeni imkanlar sunduğunu, Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havalimanlarının açılışını yaptık.
Sınamaların da, fırsatların da bilincindeyiz. Kaybedecek vaktimiz yok
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Semerkant Zirvesi’nde aramızdaki ulaştırma bağlantılarının ve ticari iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla birçok adım attık. KKTC’nin TDT’ye gözlemci üye olmasıyla teşkilatımız Akdeniz’e erişimini güçlendirdi. TDT bünyesinde benzer adımların devamı gelecek. Sadece ticaret ve ulaştırma alanlarında değil, kültürel ve siyasi konularda da iş birliğimizi daha da derinleştireceğiz. Bu bağlamda, ortak alfabe için yaptığımız çalışmalar ve ortak mirasımızın korumasına yönelik adımlara özel önem veriyoruz. Sınamaların da, fırsatların da bilincindeyiz. Kaybedecek vaktimiz yok. Bugünkü toplantımız da bu anlayışın sonucu. Birlikte somut adımlarla ilerleyeceğiz.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu: “Orta Koridor’a uluslararası aktörler ilgi gösteriyor”
