2016 yılı Aralık ayında Brüksel’de yaptığı toplantıda NATO, Hibrit savaş stratejisini onaylamış, hibrit savaş stratejisinin ön hazırlık, korkutma ve savunma biçiminde üç ayak üzerinden oluştuğu ifade edilerek, bir ülke ile yakın iş birliği içinde olan grupların, bir NATO üyesine saldırması durumunda, NATO’nun devreye girmesi öngörülmüştür. AB ile NATO’nun yeni tehdit kaynakları olan bileşik savaş tehditleri, siber güvenlik ve savunma yöntemleri konusunda işbirliğinin geliştirileceği ifade edilmiştir.
Bileşik savaş tehditleri, Hibrit savaş, küçük çaplı savaşlar, gayrinizami savaşlar, özel harp yöntemleri, baskınlar, terörizm, geleneksel askerî operasyonların birlikteliğinden ve bileşiminden oluşmaktadır. karmaşık ve bileşik savaş, sadece savaş alanıyla sınırlı değildir.
Hibrit savaş isyanları kışkırtma ve destekleme, yerel güçleri harekete geçirme, gerilla savaşı, özel kuvvetleri kullanma, ekonomik savaş ve hedef ülke ekonomisini çökertme, siber saldırılar ve geleneksel askerî güçleri, savaş sahasına sürme gibi bileşkelerden oluşmaktadır.
Amerika ve Batılı müttefikler ile bölgesel iş birlikçileri tarafından Irak ve Suriye’de IŞİD ve YPG/PKK gibi radikal terör örgütlerinin kullanılması ve onlara lojistik ve istihbarat ile psikolojik destek verilmesini, Hibrit savaş yöntemlerin kullanılması çerçevesinde değerlendirilmelidir.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü’nün 8 Aralık 2015 tarihli Basın Bilgilendirme Toplantısında; 28 Dışişleri Bakanı’nın katıldığı Mogherini’nin de iştirak ettiği Kuzey Atlantik Konseyi Oturumunda özellikle güneyden kaynaklanan tehditler konusu gündeme gelmiş ve bu çerçevede Hibrit Muhabere Stratejisi onaylanmıştır.
NATO ve AB’nin ortaklaşa kurduğu Avrupa Hibrit Tehditlerle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi’nin Ekim 2017’de açılmasıyla birlikte konuya ne kadar ciddi yaklaşıldığı ortaya konulmuş oldu. Hibrit savaş alışagelmişin dışında farklı yöntemlerin birleştirilerek aynı anda hedefe saldırılmasını çerçevesinde ekonomiden politikaya, demografiden sosyal yapıya kadar birçok unsuru içermektedir. Her gün farklı örneğini gördüğümüz ve görmeye devam edeceğimiz çatışmalarda yeni trendin bu olduğunu söylemek yerinde olacaktır. Soğuk Savaş dönemi mantığıyla dizayn edilmiş devlet yapılarının ve bürokratik zihniyetin yeni bir zaman ve araç algısı olan bu savaş tipiyle mücadele etmesinin kolay olmayacağı ve uyumun zaman alacağı açıktır.
Hibrit Savaşlarına Karşı koyma yani, Hibrit tehditlere, hibrit karşılık verilmesi gerekiyor. Bu nedenle Avrupa Birliği ve NATO, üyelerinin istikrarı için çok yönlü tehditlere karşı ilk ortak merkezini 07.10.2017 tarihinde Finlandiya’da kurdu. Finlandiya’nın ev sahipliği yaptığı yeni Avrupa Hibrit Tehditlerle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini tarafından hizmete açılmıştır. Hibrit tehditler, “propaganda ve dezenformasyondan, düzensiz güçlerin kullanılmasına, tweet’lerden tanklara kadar her şey” olarak açıklanmış, NATO Genel Sekreteri “Askerler, bazen üniforma içinde bazen üniformasız bazen siber alanda bazen de sınırımızdadır.” demiştir.
Diğer Mükemmeliyet Merkezleri NATO’nun Letonya’daki Riga Stratejik İletişim Mükemmelliği Merkezi dahil olmak üzere hibrit tehditlere karşı koyma çabalarına katkıda bulunmaktadır. Estonya’nın Tallinn’deki Siber Savunma Mükemmeliyet Merkezi; ve Litvanya Vilnius’taki Enerji Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi de Hibrid saldırılara karşı Koyma faaliyetlerinde bulunmaktadır.
Düşmanları istikrarsızlaştırmak için propaganda, aldatma, sabotaj ve diğer askerî olmayan taktikler gibi hibrit savaş yöntemleri uzun süredir kullanılmaktadır ve NATO’nun karşılaştığı karma tehditlerdir. Son yıllarda görülen saldırılarla ilgili yeni olan şey, hızlı teknolojik değişim ve küresel bağlantı ile kolaylaştırılan hızları, ölçekleri ve yoğunluklarıdır. Hibrit tehditlerin hızı, ölçeği ve yoğunluğu son yıllarda artmıştır.
Devlet veya devlet dışı aktörler tarafından yapılan hibrit saldırıları önlemeye, karşı koymaya ve bunlara müdahale etmeye hazır olmak NATO için en önemli önceliktir. NATO’nun hibrit savaşa karşı koyma rolü konusunda geliştirdiği stratejide; hibrit tehditlere veya saldırılara yanıt vermek için birincil sorumluluğun hedeflenen ülkeye ait olduğu ancak ortak savunmanın bir parçası olarak hibrit tehditlere karşı herhangi bir müttefike yardım etmeye hazır olunduğu, hibrit savaşa karşı koymada NATO rolü konusunda Temmuz 2018’de NATO liderleri, müttefiklere talepleri doğrultusunda hibrit faaliyetlere karşı hazırlıklı olma ve müdahale etme konusunda özel hedefli yardım sağlayan karşı melez destek ekipleri kurma, Avrupa Birliği dâhil ortaklarla koordinasyonunu güçlendirme, Ortak İstihbarat ve Güvenlik Bölümü ile durumsal farkındalığın geliştirilmesine yardımcı olan karma bir analiz şubesini içinde barındıran, propagandaya karşı daha fazla nitelikteki propaganda ile değil, gerçeklerle örtüşen, çevrimiçi, canlı ve basılı yayınlarla aktif olarak propaganda yapma ilkesi belirtilmiştir.
Zira Ülkelerin zayıf noktaların etkisi ülke sınırlarını aşabilir. Bir ülkedeki zayıf noktaya yöneltilecek bir saldırı kaçınılmaz olarak zayıf noktaları olmayan diğer ülkeler üzerinde de etkilerini gösterecektir. Dolayısıyla, bir ülkenin zayıf noktasını kullanan bir hibrid saldırı sadece bağımsız bir eylem değil, aynı zamanda ortak bir planlama ve mukabele de gerektirir.
Rusya’nın Kırım’ın yasa dışı ve gayrimeşru ilhakını şiddetle kınadığını Kırım’ın Ukrayna toprakları olduğu, Rusya’nın Kırım’ın kontrolünü Ukrayna’ya iade etmeye çağırıldığı, Rusya’nın bölgedeki Rus saldırgan eylemlerinin büyük bir parçası olan Kırım’da devam eden ve geniş kapsamlı askeri birikiminin kınandığı duyurulmuştur. (Devamı gelecek yazımda)…
Hibrit tehditlerle mücadelede AB ve NATO’nun önlemleri ve yaklaşımları(7)
