21.
Yüzyılda dünyada yaşanan büyük dönüşümler ülkemizi birçok
açıdan etkileyecektir. Yaşadığımız dünyada, enerjisiz hayatı
sürdürmek imkânsızdır. Tüm hareketlerin itici gücünün enerji
olduğunu biliyoruz.Azerbaycan doğalgazını
Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Trans Anadolu Doğalgaz
Boru Hattı Projesi’nin (TANAP) temeli 17 Mart’ta Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in
katılımıyla Kars’ta atılıyor. Yeni
dünya düzeninde Azerbaycan, özellikle üç sebepten dolayı
dikkatleri üzerine çekmiştir. Bunlar: jeostratejik yönden Orta
Asya ve Kuzey Kafkasya`ya giriş kapısı olması, Orta Asya
devletleri için Avrupa`ya geçiş güzergâhı üzerinde bulunması
ve büyük miktarda petrol ve gaz rezervlerine, buna bağlı olarak
da ciddi ekonomik potansiyele sahip olmasıdır. Azerbaycan`ın
tarihi coğrafi konumu ve jeopolitik önemi, aynı zamanda Güney
Kafkasya`ya küresel çapta ilginin artmasının da başlıca
sebebidir.
Petrol
ve doğal gaz kaynakları günümüz dünyasında doğa ile toplum
arasında dengenin oluşmasında hayati öneme sahiptir. Bu
kaynakların verimli kullanılması kadar, geleneksel arazilerde
tükenmesi faktörü de son derece rahatsız edicidir. Buna göre de,
günümüzde ekonominin enerji miktarı ve enerjinin verimli
kullanımı, devletin gelişim düzeyinin mühim
belirleyicilerindendir. Ülkelerin daha gelişmiş bir enerji
kaynağına sahip olması, diğerlerinin önüne geçtiği tarihsel
bir gerçektir . Doğalgazı şöyle tanımlayabiliriz; havadan
hafif, renksiz ve kokusuz bir gazdır. Yer altında, petrolün
yakınında bulunur. Yeryüzüne çıkarılışı petrolle aynıdır,
daha sonra büyük boru hatları ile taşınır.
Dünyada
doğal gaz rezervlerinin 73 trilyon metreküpü(%41) Orta Doğu
ülkelerinde,59 trilyon metreküpü (%33) Rusya ve BDT ülkelerinde,
28 trilyon metreküpü (%16) Afrika/Asya Pasifik ülkelerinde
bulunmaktadır.
TANAP kardeş Türkiye
Cumhuriyeti
ile siyasi, ekonomik, ticari, askeri, kültür ve eğitim
alanındaki tüm ilişkileri çok daha ileri seviyelere
taşıyacaktır. Türkiye
ve Azerbaycan’ın işbirliğiyle ortaya çıkan bu dev proje ile
Avrupa’nın ve Türkiye’nin doğalgaz ihtiyacını karşılamayı
bunun yanı sıra bölgede gaz çeşitliliğinin sağlanmasını
hedefleniyor. Dünya enerji piyasalarında ses getirecek dev bir
proje: Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP).
Bu
proje Türkiye Cumhuriyeti Devletine önemli ölçüde bir
hareketlilik getirecektir. Türkiye Cumhuriyeti Enerji politikalarını
gerçekleştirirken şunları göz önünde bulundurmalıdır:
Zamanında temin edilmeli, ucuz olmalı, temiz olmalı, doğal
çevreye ve insan sağlığına zarar vermemeli ve sürdürülebilir
olmalıdır. Dünyada yaşanan değişim ve dönüşümleri yakından
izlenmeli ve buna yönelik politikalar geliştirmelidir. TANAP
hem geçtiği iller hem istihdam oluşturması açısından 2018
yılındaki Türkiye’nin büyümesini karşılayacak doğalgaz
tedariki açısından son derece önemli bir proje. Bu proje,
kademeli olarak artırılacak olan, öncelikle 31 milyar metreküplere
çıkacak olan bir kapasiteyi oluşturuyor.Yeni
dünya düzeninde Azerbaycan, Şahdeniz 2 sahasında çıkarılacak
doğalgazı Türkiye ve Avrupa’ya taşımak üzere geliştirilen
Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) ve
Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile ilgili nihai yatırım
anlaşmaları Azerbaycan’da imzalandı. Azerbaycan`da Haydar Aliyev
Merkezi`nde düzenlenen törende, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham
Aliyev`in yanı sıra birçok ülkeden devlet ve hükümet başkanları
hazır bulundu.
Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, TANAP, projesinin
amacı, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası
ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğal
gazın öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınmasıdır.
TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru
Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Doğal Gaz Koridorunu
oluşturmaktadır.
Dünyanın
en büyük enerji projelerinden biri olan Şahdeniz Projesi’nin
bölgenin enerji haritasını değiştireceğini belirten Azerbaycan
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, “Projenin tamamlanmasıyla
Azerbaycan gazının Avrupa’ya ulaşmasını sağlamış olacağız.”
dedi. Proje, AB’nin enerji güvenliğini artıracak. Nihai yatırım
kararının neticesinde, Azerbaycan ve Gürcistan’dan geçen Güney
Kafkas Boru Hattı’nın genişletilmesi, Türkiye üzerinden
geçecek olan TANAP ve Yunanistan, Arnavutluk üzerinden İtalya’ya
geçecek olan Trans-Adriyatik Boru Hattı’nın inşa edilmesi
planlanıyor. Bu projeler ve ek olarak Bulgaristan’a Türkiye veya
Yunanistan üzerinden doğalgaz taşıyacak olan boru hatları da
tamamlandığında, Avrupa’ya doğalgaz taşıyacak Güney Gaz
Koridoru gerçekleşmiş olacak.
Türkiye’nin
enerji ihtiyacı için bu proje çok önemlidir. Dünyada yaşanan
mali krize rağmen, son yıllarda Azerbaycan ekonomisi çok önemli
bir oranda büyümüştür. Küresel mali krizin tetiklediği
ekonomik durgunluk ortamında, bu durum, olağanüstü bir
gelişmedir. Bugün Azerbaycan`ın imajı dünya kamuoyu nezdinde
yükselmiştir.
Azerbaycan
pratik katkılarıyla, dünya birliğine layık bir itibarlı aktör
olduğunu kanıtlamış ve hak ettiği yeri almıştır.
