Türkiye de bu alanda önümüzde duran görevlerin çözümü yönünde tutarlı adımlar atmakla kendi tutumunu ifade etmişti. Bu amaçla Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev 1 Haziran 2005 yılında “Azerbaycan Avrupa’ya Entegrasyonu Devlet Komisyonunun oluşturulması” konusunda imzaladığı kararnamede Azerbaycan ile Avrupa Birliği arasında ilişkilerin daha da güçlendirilmesi, İttifak’ın Azerbaycan üzere Faaliyet Planı’nın hazırlanması ve uygulanması, verimli, ilişkili çalışmanın sağlanması konuları yer buldu. Ayrıca, kabul edilen belgede Avrupa Birliği ile siyasi, ekonomik, hukuki, ulaşım ve enerji, güvenlik, insan hakları ve demokratikleşme, insani bilim-eğitim ve diğer işbirliği alanlarında çalışma grubunun oluşturulması planlanmaktadir.
Şu anda Avrupa Birliği’nin bölgede uyguladığı “Yeni komşuluk politikası” projesinin temel amacı Güney Kafkasya devletlerinin siyasi, ekonomik açıdan Avrupa değerlerine yaklaşmasını sağlamaktan ibarettir. Tabii ki Güney Kafkasya devletleri de bu konuyla ilgililer ve Avrupa Birliği ile ikili ilişkileri genişletmeye çalışıyorlar.
Bu anlamda Devlet Başkanı İlham Aliyev’in 6-8 Ekim 2006 tarihinde Brüksel’e resmi ziyareti önem taşıyordu. AB Bakanlar Konseyi Genel Sekreteri, dış ve güvenlik politikası üzere yüksek temsilcisi Javier Solana ile yaptığı görüşmede, Azerbaycan ile AB arasında işbirliğinin yeni aşamasının başladığını belirten Devlet Başkanı İlham Aliyev bu yolculuğun İttifak’ın “Güney Kafkasya bölgesine ilişkin yeni komşuluk politikasının” gelecek beş yılda ülkemizde siyasi ve ekonomik gelişme prensiplerinin AB`deki standartlara uygunlaştırılmasının temelini koyacağını açıkladı: “Avrupa-Atlantik mekana entegre “alanında Azerbaycan’ın önceki yıllarda yaptığı siyaset hem ülkemiz hem de bütün bölgesel işbirliği için çok büyük sonuçlar vermiş ve verecektir”.
Devlet Başkanı İlham Aliyev ve Avrupa Komisyonunun Başkanı José Manuel Barrozu 7 Ekim 2006 yılında Brüksel’de Türkiye ve Avrupa Birliği arasında “enerji sorumlu stratejik ortaklık”a ilişkin anlaşma imzalandı. Bu belgenin imzlanması Azerbaycan’ın AB’nin enerji piyasalarına daha çabuk entegrasyonuna yardım etmekle beraber, Hazar’ın enerji taşıyıcılarının nakli sonucunda Birliğin enerji güvenliğini daha da güçlendirecektir. Bunun bölgesel güvenlik, ayrıca işbirliği ve genel olarak Avrupa-Atlantik mekana entegre, özellikle, Azerbaycanın büyük petrol-doğalgaz rezervleri ve ülkemizin gelecek gelişimi için büyük önemi vardır. Aynı gün Brüksel’de Kraliyet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde Devlet Başkanı İlham Aliyev’le birlikte siyasi brifing düzenlendi.
AB ile ilişkilerin genişletilmesi açısından Devlet Başkanı İlham Aliyev’in 28-29 Nisan 2009 yılında Belçika Krallığı’na iş gezisi de önem taşıyor. Ziyaret sırasında Avrupa Komisyonunun Başkanı José Manuel Barrozu ile görüşmesinde Devlet Başkanı İlham Aliyev, AB ile ülkemiz arasında ilişkilerin çeşitli alanlarda başarıyla geliştiğine dikkat çekerek, Azerbaycan’ın Avrupa’ya entegrasyonunu bundan sonra da sürdüreceğini bildirdi. İlham Aliyev, Brüksel’de Avrupa Siyasal Merkezi’nin temsilcilerinin “Azerbaycan AB için gittikçe önemi artan bir ortak” konusunda yapılan toplantısında ülkemizin AB için önemi artan ülke olduğunu özellikle kaydederek, Azerbaycan’ın Avrupa’nın enerji güvenliğinin sağlanmasında önemli rol üstlendiğine dikkat çekti. Ayrıca görüşmede, Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorununun çözülmesi temel konulardan biri olarak müzakere konusuna dönüştü. Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev bu sorunun çözümünde kararlı tutumunu beyan ederek, Dağlık Karabağ’a hiçbir zaman bağımsızlık verilmeyeceğini, anlaşmazlığın çözümü yolunun Ermenistan’ın işgal politikasının sonunun olmadığını özellikle vurguladı.
İlham Aliyev AB-nin Bakanlar Konseyi Genel Sekreteri dış politika ve güvenlik politikası üzere yüksek temsilcisi Javier Solana ile yaptığı görüşmede AB ile ülkemiz arasında ilişkilerin karşılıklı yararlı olduğunu ve “Doğu Ortaklığı” programı çerçevesinde oluşacak yeni düzenin bu ilişkileri daha da güçlendireceğini beyan etti. Bu yolculuğun devamı olarak 17 Mayıs’ta Prag’da AB’nin “Doğu Ortaklığı” zirvesi’ne katılan İlham Aliyev bu programın Azerbaycan’ın AB ile ilişkilerinin daha da yakınlaşmasına ve yaygınlaşmasına katkıda bulunacağını kaydederek ülkemizin Avrupa’nın enerji güvenliğinin sağlanmasında önemli rol üstlendiğine dikkat çekti. Mayısın 8’de Prag’da “Güney Koridoru – Yeni İpek Yolu” Zirvesi’ne Devlet Başkanı İlham Aliyev Azerbaycan’ın girişimi ve katılımıyla küresel enerji projelerinin petrol-boru hatlarının sonra ise doğalgaz hatlarının inşasının uzak görüşlü bir strateji olduğunu ve ülkemizde çeşitli yönlerde petrol-doğalgaz hattının faaliyetinin önemini değerlendirdi.
Sonuç
Azerbaycan’ın AB ile ilişkilerinde kendi dış politikasına uygun olarak daha çok ikili ilişkilere ağırlık veriyor. AB’nin bölgesel projelerine katılarak, Güney Kafkasya’daki genel ekonomik kalkınmadakı payına göre lider devlet olan Azerbaycan İttifakın dış ilişkilerinde belli pozisyon yakalamaya çalışıyor. Dolayısıyla, Azerbaycan’ın AB ile ikili ilişkilerinin yeni biçimlerini ortaya koyuyor. Birliğe yakınlaşmak için gerekli olan tüm kurumları geliştirerek İttifak’ın tüm Avrupada ekonomik-politik ve güvenlik mekanına bütünleşmek isteğini belirtiyor.
Bugün AB ile ilişkilerin genişletilmesi ve derinleştirilmesi, Avrupa’ya entegre edilmesi, kendi çıkarlarını doğrudan temsil etmesi açısından özel önem arz ettiğinden, bu alanda faaliyet bağımsız Azerbaycan devletinin dış politikasının öncelikli yönlerinden birini oluşturmaktadır.
Kaynakça
1- Yine orada. s. 498-499
2-“Azərbaycan” gazetesi. 11 Kasım 2006
3-“Halk” gazetesi. 12 Kasım 2006
4- “Halk” gazetesi , 1 Mayıs 2009
5-“Azerbaycan” gazetesi, 2 Mayıs 2009
6-“Azerbaycan” gazetesi, 9 Mayıs 2009
-Fact sheets on the European Union Luxemburg, 2004.
-Political Handbook of the World 1995-1996 New York,
-Şrepler H. Uluslararası Örgütler, M.,1994,s.165
-Hasanov E.M. Modern uluslararası ilişkiler ve Azerbaycan’ın dış politikası.
-“Azerbaycan” gazetesi, 20 Mayıs 2004
-Commision of the European Communities.
-“Halk” gazetesi, 13 Mart 2004
-Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyevin 17 mart 2004 tarihinde Bratislav’da
-Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyevin 19 Mayıs 2004 tarihinde Brüksel’de
-Commision of the European Communities.
-“Azerbaycan” gazetesi. 11 Kasım 2006
-“Halk” gazetesi, 12 Kasım 2006
-“Azerbaycan” gazetesi, 2 Mayıs 2009
-“Azerbaycan” gazetesi, 9 Mayıs 2009
