Haber-Röportaj: İlker ÇAKAN
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı İrsen Küçük, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti” konulu yaptığım röportajda şunları söyledi;
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin son ekonomik ve
sosyal durumunu değerlendirir misiniz?
Türkiye’nin birçok yörelerinde bu çalışmaları sürdürüyorsunuz
Sizleri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde görmek bizleri mutlu etmektedir. Anadolu’nun her köşesinden gelen vatandaşımız bizi heyecanlandırmaktadır. Siz basın mensubusunuz. Sonsöz Gazetesinde köşe yazarı olarak tabi bir emeğiniz vardır. Türkiye’nin birçok yörelerinde bu çalışmaları sürdürüyorsunuz. Tabii ki bu yaptığınız çalışmalar içerisinde Kuzey Kıbrıs Cumhuriyetinin daha da tanınmasında yapacağınız katkılar tabii ki bize olumlu sonuçlar verecektir.
Kuzey Kıbrıs Cumhuriyetini de turizm yılı olarak ilan ettik
Dolayısıyla özellikle bu yıl Türkiye’mizle, Kuzey Kıbrıs Cumhuriyetini de turizm yılı olarak ilan ettik. Bugün Türkiye’de Kıbrıs için 2011 yılı turizm yılı olarak, birçok turistik hazırlıklar içerisinde yer almaktadır. Türkiye’mizdeki 12 Hazirandaki genel seçimleri döneminde her olayın önüne seçimler geçmiştir. Beklentimiz odur ki 12 Haziran seçimlerinden sonra büyük ölçüde Kıbrıs turizmi bakımından Anavatanımız da çok da etkin çalışmalar yapılsın. Bizimde bu konuda çalışmalarımız vardır. Anavatanımızın Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ertuğrul Günay’ın bu konuda bize büyük katkıları olmaktadır ve bu katkıların a da devam etmektedir. Zaten Kıbrıs’ın ilan edilmesinde Sayın Ertuğrul Günay’ın büyük katkısı olmuştur. Ayrıca Türk Hükümeti de bu öneriyi başta kabullenmiştir. Sayın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere tüm Anavatan yetkililerine ve hükümetlerine bu konudaki katkılarından dolayı teşekkür etmek isterim.
İş istihdamı konusunu değerlendirir misiniz?
İşsizlik ve istihdam konuları her zaman için sıkıntılıdır
Ada ekonomisi bulunduğu her yerde işsizlik ve istihdam konuları her zaman için sıkıntılıdır. Adalarda büyük oranda turizm hizmet sektörlerinin turizmi dışında gelişmesi pek mümkün değildir. Bizlerde zaten önceliğimizi eğitime ve turizme veriyoruz. Tabi bu konulardaki istihdam taleplerine büyük ölçüde yanıt verdiğimizi söylemem mümkün değildir. Ayrıca bizler devlet sektörüyle, özel sektör arasındaki ücret politikalarında devlet sektöründe çalışanların lehine uzun yıllar içerisinde bazı gelişmeler olmuştur. Dolayısıyla bu gelişmeler istihdamı daha çok hükümet çevrelerine yönlendirmiştir. Halkımız da devlette istihdam da büyük bir arzu doğmaktadır ve bir istem olmaktadır.
Özel sektörde yaklaşık 2.000 kişi istihdam yapıldı
Tabi ki dünyanın hiçbir yerinde devlet sektörüyle daha doğrusu devletin ülke turizmini çözmekteki başarısı mümkün değildir. Bunu birkaç ay önce Yunanistan’da yaşadık. Yunanistan’da uzun yıllar büyük bir istihdama yönlenmişlerdi. Ekonomileri iflasın noktasına gelmiştir. Dolayısıyla bizde bunları gördüğümüz için Hükümete geldiğimiz günden itibaren özel sektörle devlet sektörü arasındaki bu farkları kapatmaya çalışıyoruz ve özellikle istihdamı özele yönlendirme çalışması içerisindeyiz.
4.000 kişiye kadar istihdam yapılması için hazırlığımız yapılmıştır
Bir örnek vermek gerekirse özellikle bir yıldan beri ülkemizde özel sektörde istihdam verecek olacak personelin ihtiyaç sandığı, sosyal sigorta ödeneklerinin devlet tarafından karşılanma projesini gündeme koyduk ve bu bayağı tuttu. Bu ana kadar da bir yıl içerisinde özel sektörde yaklaşık 2.000 kişi istihdam yapıldı. Tabi bu konuda 4.000 kişiye kadar istihdam yapılması için hazırlığımız yapılmıştır. 2.000 kişi daha özel sektörün yapacağı istihdamlarda ihtiyaç sandığı sosyal sigortalarının tümüyle devlet tarafından karşılanması mümkün olacaktır. Böylelikle özel sektörde daha çok istihdamın yoğunlaşmasına, böylelikle gençlerimizin ve işsizlerimizin iş bulmasını sağlamak mümkün olacaktır. Tabi ki devletin de istihdam ihtiyaçları vardır.
Emekliye çıkan iki personelin yerine bir istihdam yapıyoruz
Kısıtlı da olsa bu konulardaki istihdamlarımız kısıtlı olmakla beraber devam etmektedir. Örneğin bizim daha çok eğitim konusundaki eksikliklerimizi gidermek için eğitim istihdamına, sağlık hizmetlerinin aksamaması için daha çok doktor, hemşire istihdamlarına önem veriyoruz. Ya da belli sektörlerde belli iş çevrelerinin işlerin aksamaması için emekliye çıkan personel ile ilgili olarak bizim şöyle bir uygulamamız var. Emekliye çıkan iki personelin yerine bir istihdam yapıyoruz. Emekliye çıkan iki kişi yerine bir kişi alınacak diye prensip kararımız vardır. Amacımız devletteki istihdamı daraltmak, tabi ki bu ara aldığımız tedbirlerle özel sektöre yönlendirmektir.
Özel sektörde verimliliğin artırılması için bazı reformlar yapma arifesindeyiz
Bu çalışmaları yaparken de bilhassa özel sektörde verimliliğin artırılması için bazı reformlar yapma arifesindeyiz. Örnek vermek gerekirse bir personel reformu hazırlığımız vardır. Bu çalışmalar son aşamaya gelmiştir. İlgili yasa Bakanlar Kurulunun gündemine kadar gelmiştir. Bakanlar Kurulu onayından sonra süratle meclise sevk edilecek ve mecliste de gerçekleştikten sonra uygulama aşamasına koyacağız. Tabi bu çalışmaları Avrupa Birliği uyumlandırma çalışmaları ile birlikte de yürütüyoruz.
Avrupa Birliği çalışmalarımızı inceleyen bir oluşumumuz vardır
Başbakanlığa bağlı Avrupa Birliği çalışmalarımızı inceleyen bir oluşumumuz vardır. Bu birim bu çalışmaları sürdürmektedir. Parlamentoda tüm partilerin desteğini alarak mevcut alt komitelerin yanına birde geçici komite oluşturduk. Meclisimizde bu yasaları görüşmek üzere geçici bir komite oluşmuştur ve ilk toplantısını yapmıştır. Bu önemli çalışmaları başlattık. Bir taraftan devletteki istihdamı daraltma ama verimliliği artırma içinde gerekli hazırlığın yapılması, özel sektöre daha çok istihdamların yönlendirilmesi ve o konuda teşviklerin verilmesi konusunda çalışmamız vardır.
Yabancı vatandaşların K.K.T.C.’de ikamet olayını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sürekli vatandaşlık uygulamamız yoktur
Vatandaşlık için belli koşullarımız vardır. Bize uyum çok önemlidir. Dolayısıyla burada dikkat ettiğimiz tabi ki sürekli vatandaşlık uygulamamız yoktur. Geçmişte 1970-1976-1980’li bu olmuştur. Ben de o zaman yeni hükümetler de görev yapıyordum. Aldığımız bazı kararlarla kitlesel vatandaşlıklar verdik. Tabi o zamanda büyük nüfusumuza büyük oranda ihtiyaç vardı. Şimdi belirli bir düzeye geldi. Buna bizim vatandaş olarak kabul edeceğimiz insanların yatırımcı olmalarını gözetliyoruz. Buraya gelip iş yapmaları, yatırım yapmaları, bir sermayeyi kanalize etmeleri, aynı zeminde vatandaş olamamış, Türkiye’de yaşayan zamanla Kıbrıs’a gelmek isteyen kişilerin vatandaşlıkları kısıtlı da olsa yapılıyor. Vatandaşlıktan dolayı olan vatandaşlarımızla bir sorunumuz yoktur. Belirli kurallar içerisinde yapılan evliliklerin süratle vatandaş yapılmasına ve çocuklarının vatandaş yapılmasına hiçbir kısıtlama getirilmiyor. Kıbrıs’a uzun yıllar çalışmış, yerleşmiş, çalışmış ve çalışmakta olan kişilerin vatandaşlıkları konusunda belirli kısıtlamalarımız vardır ama vatandaşlıkları kanuni olarak durdurulmuş değildir.
Beyaz kimlik olayını geliştiriyoruz
Yeni bazı çalışmalarımız vardır. Beyaz kimlik olayını geliştiriyoruz. Belli bir süre beyaz kimlik verilmesi ki seçme ve seçme hakkının dışında her türlü haklara sahip olur. Beyaz kimlik alacak vatandaş namzetlerine beyaz kimlik olayını geliştiriyoruz. Belli iş çevrelerinden gelen kişilere kısıtlı da olsa Bakanlar Kurulu Kararı ile vatandaşlık veriyoruz. Belli konularda sermaye getirmesi ve iş yapması, yatırımları getirmesi koşuluyla vatandaşlık işlemleri o şekilde devam ediyor. Buraya gelen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları çifte vatandaş olabiliyor. Bende çifte vatandaşım. Bende hem K.K. T.C. vatandaşı, hem de Türk vatandaşıyım. Sizin burada vatandaş olabilmeniz için belirli bir süre yaşamanız gerekir.
K.K.T. C. Anamur su projesi hakkında düşünceleriniz nedir?
Anavatandan su taşınması yarım asırlık özlemimizdi
Anavatandan su taşınması yarım asırlık özlemimizdi. Tabi ki başlangıç dönemi, benim başbakanlık dönemime isabet etti. Bundan iki ay kadar önce Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine Cumhurbaşkanımızla birlikte Anamur’a gittik. Sayın Başbakan başta olmak üzere, Sayın T.C. Bakanı Cemil Çiçek, milletvekilleriyle birlikte Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine gelecek suyun temelini attık ve burada amaçlanan yılda 75 milyon metreküp suyun Kıbrıs’a gelmesidir. Bu su yaklaşık 4 yıllık bir projedir. Bu proje Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimi ile bu çalışmalar 3,5 yıla indirilmiştir. Özellikle ülkemize gelecek olan bu su tabi ki büyük bir olaydır. Özellikle iki kıyı arısında uygulanacak bir büyük projedir.1974 yılında Türk askeri, mücahidimizle birlikte mutlu barış harekatını yapmışsa biz diyoruz ki bu da bir barış suyu olacaktır.
Dolayısıyla bu su bizi heyecanlandırdığı gibi Akdeniz’deki diğer ülkeleri de heyecanlandırmıştır. Tabi ki bunun katkısı çok büyük olacaktır. Aldığım bir duyuma göre barajın yapılacağı yörede köylülerin bazı sorunları nedeniyle oradaki baraj inşaatı biraz sorunlu olmuştur. Biraz yavaşlamış diye bilgi aldım inşallah kısa bir sürede Anamur’da o sorun oradan kalkar. Çünkü bu büyük projenin tabi ki uygulanması tarihi bir olaydır.
Türkiye’nin prestiji bakımından böyle bir başarıyı ortaya koyması
Hem Türkiye’nin prestiji bakımından böyle bir başarıyı ortaya koyması, birde Türkiye’nin Kıbrıs’taki haklarının devamı bakımından da önemlidir ve Kıbrıs türkünün buradaki ekonomik kalkınmasına da büyük katkısı olacaktır. Çünkü suyun olduğu yerde turizminin gelişmesi ve her türlü yatırımların yapılabilmesi mümkün olmaktadır. Dolayısıyla bu projenin aksamadan yürütülmesi ve planlandığı gibi üç buçuk yılda tamamlanması halinde Kıbrıs’taki kullanım suyuna ihtiyacımız olan içme ve kullanım dahil tüm Kuzey Kıbrıs Cumhuriyetinin 30 milyon metreküp suyunu ve bunun yanında 45 milyon metreküp suyunda tarımda kullanılması sağlanmış olacaktır. Büyük bir projedir.
Türk halkına mesajınız nedir?
Hiçbir zaman Kıbrıs Türkünü unutmamıştır
Türk halkına her zaman için minnettarlığımızı sunarız. Hiçbir zaman Kıbrıs Türkünü unutmamıştır. Bütün çalışmalarımız Türkiye’den aldığımız güvenceyle bugünlere gelmiştir. Bütün çalışmalarımızda tabi ki bir mücadele yaşanmıştır. Nasıl ki Anadolu halkı, Türk halkı bu mücadele yıllarını yaşamışsa ve 1923 yılında nasıl ki cumhuriyet noktasına ulaşmışsa bizim Kıbrıs Türkünün de Anadolu’dan gelip yardım elini uzatacağı 1974 yılına kadar burada direnme başarısını göstermek istediğimizi söylemek isterim.
Anavatan halkından gereken desteği görmüşüzdür
Kıbrıs Türkünün tabi ki bu gayretleri hiçbir zaman boşa gitmemiştir. Anavatan halkından gereken desteği görmüşüzdür. Bir kez daha Kıbrıs Türkünün unutulmaması çağrısını yapmak isterim. Zaten buda mümkün değildir. Anavatanımızın daha da kalkınmışlığını görmek, dünya devletleri arasındaki konumunu daha da yukarılara çekme temennisi için Türk halkına saygılarımı sunarım.”
