Yazan: İlker ÇAKAN
Türkiye Enerji Verimliliği Derneği tarafından hazırlanan Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışmaları Raporu’ dernek üye ve temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda masaya yatırıldı. Enerji Verimliliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Gürkan, dernek başkan yardımcıları URAK Başkanı Ali Y. Koç ve TİM Başkanvekili Adnan Ulubaş’ın katıldığı toplantıda, dernek üyelerinden Socar& Turcas Enerji Holding CEO’su Kenan Yavuz, Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Kibar, raporun hazırlanmasında proje liderliğini üstlenen Ömer Turhan ve Enerji Verimliliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Akça da hazır bulundu. Enerji Verimliliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Gürkan, “Türkiye rekabetçilik, sürdürülebilirlik ve yeşil ekonomiye geçiş programı etrafında ulusal ve uluslararası işbirlikleri geliştirilmeli ” dedi.
Türkiye’de enerji ve verimlilik konusunda çalışan, politika yapan, karar veren kamu yöneticilerine, girişimcilere ve profesyonellere katkı sağlamak amacıyla her yıl düzenli olarak hazırlanan Türkiye Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Raporu 2010 yılı sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı. Bu yılki Yeşil Ekonomi’ başlıklı raporun hazırlanma sürecinde 200’den fazla sektör temsilcisi, kamu yöneticisi, akademisyen ve uzman ile derinlemesine mülakat yapıldı, küresel yönelimler incelendi, tarandı ve ortak akıl toplantıları yapılarak veriler toplandı.
Türkiye’de yeşil ekonomi bilincinin acilen gelişmesi gerekiyor
Raporun sonuçlarının değerlendirildiği toplantıda konuşan Enerji Verimliliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Gürkan, önümüzdeki dönemde Türkiye’nin enerji ve iklim odaklı yeni bir kalkınma yaklaşımı geliştirmesinin şart olduğunu söyledi. Enerji arz güvenliği sorunları, artan enerji maliyetleri, kentleşme, iklim değişikliği ve küreselleşmenin sebep olduğu etkiler nedeniyle enerjinin verimli kullanılması gerektiğine dikkat çeken Erkan Gürkan, Türkiye’nin bu konuda kat edecek çok yolu olduğunu ifade etti.Yeniçağın ekonomisini en iyi tarif eden kavramın Yeşil Ekonomi’ olduğunu vurgulayan Erkan Gürkan, “Yeşil ekonomi aynı zamanda uluslar arası rekabetin yaşanacağı yeni bir yarışma alanı. Kim toprağı, havayı, suyu, enerjiyi daha iyi kullanırsa veya daha iyi kullanacak aletler geliştirirse, yarışı o kazanacak. İşte Türkiye açısından kritik soru, biz bu yarışmaya katılacak mıyız, katılmayacak mıyız? Türkiye’de yeşil ekonomi bilincinin acilen gelişmesi gerekiyor” dedi.
Karbon emisyon azatlımı faaliyetlerine başlanmalı
Bir yandan yüksek enerji maliyetleriyle baş etmeye çalışan Türk sanayisinin diğer tarafta rekabetçi gücünü koruyacak bir biçimde Kyoto sonrası karbon emisyon azaltımı faaliyetlerine başlaması gerektiğine dikkat çeken Erkan Gürkan, Türkiye’nin dünyada oluşan yeni gidişata uyum sağlamasının yaşamsal öneme sahip olduğunu söyledi. Erkan Gürkan şöyle devam etti: “Uluslararası Enerji Ajansı’nın ve AB’nin verilerine göre Türkiye verimlilik konusunda üye ülkeler arasında maalesef geride. 1000 USD GSYİH başına tüketilen enerji miktarı olarak tarif edilen enerji yoğunluğu Türkiye’de 0,27 TEP düzeyinde. Örneğin bu rakam Japonya’da 0,10, Almanya’da 0,16 düzeyinde”. Türkiye’nin ekonomisini büyütürken verimliliği de artırmak zorunda olduğuna dikkat çeken Erkan Gürkan; yenilenebilir, yerli ve alternatif enerji kaynaklarının ve teknolojilerinin geliştirilmesi için derhal Enerji Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi’nin kurulması gerektiğini belirtti.
Türkiye enerji verimliliği sıralamasında sonuncu sırada
Uluslararası Enerji Ajansı’nın raporuna göre Türkiye’nin verimlilik uygulamalarının gerçekleştirilme yüzdeleri bakımından sonuncu olduğuna dikkat çeken Erkan Gürkan, Türkiye’deki binaların % 95’inden fazlası yalıtımsız olduğunu söyledi. “Atık ısı kullanımı yüzdesel olarak neredeyse sıfıra yakın. Üstelik attığımız, verimsiz kullandığımız enerji için döviz ödemekteyiz” diyen Erkan Gürkan, son 10 yılda dış ticaret açığımızın % 41’ini petrol ve doğalgaz ithalatının oluşturduğunu vurguladı. Son 10 yılda Türkiye’nin 154 milyar USD birincil enerji ithal ettiğine dikkat çeken Erkan Gürkan, bu rakamın dış ticaret açığımızın % 41’ini oluşturduğunu söyledi. Gürkan, “Enerjiyi boşa harcamamak Türkiye için yaşamsal bir öneme sahip. Verimlilik tüm toplum katmanlarını ilgilendiriyor. Şehirler, sektörler ve şirketler artık yeşil stratejiler geliştirmeli ve uygulamalı” dedi. Kentleşme ve sanayileşme enerji ihtiyacını arttırıyor. Sanayileşen ve kentleşen ülkemizde enerji arz güvenliği en önemli sorunların başında geliyor.
Verimlilik teknik bir mesele değil bir kültür ve anlayış meselesi
İklim değişikliği ve artan sera gazı emisyonu tüm dünyada yeni bir ekonomik anlayışı tetikledi. Yeşil ekonomi olarak tarif edilen bu yaklaşım ülkemizde henüz yeterince anlaşılabilmiş değil. Kyoto sonrasına ülkemizi hazırlamak için bir dizi çalışmanın yapılması gerekli. Ülkemizin rekabetçi gücünü yükseltmek için yeşil ekonomi ürün ve hizmetlerini bir kaldıraç olarak kullanmalıyız. Uluslararası Enerji Ajansı’nın hazırladığı bir çalışmaya göre enerji verimliliği ve yeşil ekonomi kapsamında dünya çapında 2010-2030 arası 8,3 Trilyon USD yatırım yapılırsa bu yatırımdan 8,6 trilyon kazanç elde edilecek ve karbon emisyonu azalacak. Son 10 yılda Türkiye 154 milyar USD birincil enerji ithal etti. Bu dış ticaret açığımızın % 41’ini oluşturdu. Enerjiyi boşa harcamamak Türkiye için yaşamsal bir öneme sahip. Verimlilik teknik bir mesele değil bir kültür ve anlayış meselesi. Enerji verimliliği konusunda toplumsal bilinç oluşturmak şart. Verimlilik tüm toplum katmanlarını ilgilendiriyor. Şehirler, sektörler ve şirketler artık yeşil stratejiler geliştirmeli ve uygulamalı. 0,27 TEP olan Türkiye’nin enerji yoğunluğunu 0,10 TEP düşürecek bir ulusal verimlilik hedefi benimsenmeli. Ulaşım araçlarında elektrik kullanımı artacak. 2030’da araçların yarısından fazlası alternatif yakıtlarla çalışacak.
Rekabetçilik, sürdürülebilirlik ve yeşil ekonomiye geçiş programı
Verimliliğe sadece enerjiyi kullanırken değil, üretirken, dağıtırken, piyasa ve kamu
