Haber-Röportaj: İlker ÇAKAN
Amasya Vali Yardımcısı Hakan Kubalı Amasya’da yaklaşık 11 aydır görev yapıyor. Görevine bağlı, sevecen ve devlet-vatandaş işbirliğini en iyi seviyeye getirmede gösterdiği çabalarından dolayı halkın takdirini ve sevgisini kazanmış, devletin ve vatandaşın yapması gereken işleri çözüm önerileri ile birlikte açık sözlülükle ortaya koyan örnek alınabilecek devlet yöneticilerimizden birisidir. Amasya Vali Yardımcısı Hakan Kubalı, “Amasya’da turizm” konulu yaptığım röportajda şunları söyledi;
Restorasyon çalışmalarının bir an önce tamamlanması ve hızlandırılması
“Amasya’da her şeyden önce otel yapılması gerekir. Çünkü Amasya’ya gelen turistleri Amasya’da tutmak zordur. Şu anda ne yazık ki mevcut otel kapasitemiz gelen turistleri ağırlamak için yeterli değildir. Çok daha kaliteli, çok daha büyük otellerin yapılması gerekiyor. Amasya bunu hak ediyor. Çünkü doğası, tarihi, kültürü ile Amasya aslında bir turistik şehirdir. Ama bir turistik şehrin bu potansiyelini değerlendirmesi için özellikle turizme hizmet edecek, turistlerin ihtiyaçlarını karşılayacak ölçüde oteller yapılması gerekiyor. Mevcut restorasyon çalışmalarının bir an önce tamamlanması ve hızlandırılması gerektiği düşüncesindeyim. Tarihi Yalıboyu Amasya evlerinin Yeşilırmak boyunca hepsinin onarımı tamamlanmalıdır. Şu anda bazıları metruk halde bakımsız, herhangi bir onarım yapılmadan gecekondu niteliğinde konutlardır.
Amasya’da en büyük sorun şehrin imar durumu
Onların kaldırılması gerekiyor. Amasya’da bence en büyük sorun şehrin imar durumunun çarpık yapılaşmaya konu olması bir turizm şehrine yakışmayacak ölçüde ruhsatlar verilmiş olması ve çok büyük sayıda apartmanların yan yana bitişik düzende çirkin bir görüntüyle şehrin bir beton yığınına dönüşmüş olmasıdır. Belediyenin bu konuda duyarlılığını sergilemesi gerektiğini düşünüyorum. Şu andaki durumu bu açıdan yeterli görmüyorum. İmar açısından Amasya bir turizm şehri olacak ölçüde gereken şekilde kullanılmıyor. Ayrıca Amasya’nın hava kirliliği sorununun çözülmesi gerekiyor.
Amasya, Türkiye’nin en kirli şehirlerinden birisi
Çünkü özellikle kışın şehrin doğal coğrafik yapısına gelince özellikle de kalitesiz kömür kullanımı nedeniyle hava sirkülâsyonu gerçekleşmediği için Amasya, Türkiye’nin en kirli şehirlerinden birisi oluyor. Bir anlamda çok büyük sıkıntı var. Ayrıca şehrin içerisindeki trafik hepimizi çılgına dönüştürecek kadar ağır işleyen, tek şerit işleyen bir trafik vardır. Açıkçası şehrin ana caddelerinin park olarak kullanılmasına karşıyım. Oralarda park edenlerden birkaç kuruş almak için iki tane ana yol sağlı ve sollu olarak kullanıma neredeyse kapatılmış tek şeritli işliyor. Trafik açısından bence son derece yanlış bir kullanımdır.
Amasya’da turizm açısından yeterli bilinç yoktur
Ana yollara araç park edilmesini kesinlikle yasaklanması gerektiğini düşünüyorum. Amasya’da turizm açısından yeterli bilinçte yoktur. Amasya’nın en büyük sorunu zaten eğitim seviyesinin düşük olması nedeniyle insanların Amasya’da turizmde bir gelecek görmemeleri ve bu konuda bilinçli olmamalarıdır. Amasya’da turizme yatırım yapan sayısı azdır. Böylesi turistik potansiyeli olan bir il hiçbir şekilde, hak ettiği şekilde karşılık görmüyor.
Gelen turist sayısı rakamlarının sağlıklı verilere dayandığına inanmıyorum
Öncelikle şunu söylemek isterim. Amasya’ya gelen üç aylık 140.000 turist rakamı sayısını kim saymış, nasıl saymış bu sayının sağlıklı olduğuna inanmıyorum. Bu sayıların sağlıklı verilere dayandığına inanmıyorum. Bir devlet öncelikle ile gelen turisti resmi, sayısal istatistiklere bağlamalıdır. Bu rakamlar kulaktan dolma bilgilerdir. Kişisel tahminlerin ötesinde hiçbir ciddi sağlam verilere dayanmıyor.
Amasya’da öncelikli turizm mastır planının yapılması
Elbette Amasya’ya çok turist geliyor. Ama şehrin içerisinde, ana caddede, Yavuz Sultan Selim Meydanında veya yalı boyunda, turistlerin girebileceği bir umumi bir tuvalet dahi yoktur. Bu kadar bir duyarsızlık vardır. Bir kere Amasya turizm şehriyse Amasya’da öncelikli turizm mastır planının yapılmasıdır. Bizim mevzuatımızda turizm şehirleri için ayrı kurallar öngörülmüştür. Örneğin Amasya’da bir turizm şehriyseniz işyeri ruhsatlarının ve zamanlarının turistik şehir olmasına göre düzenlenmesi gerekir. Şu andaki durumda böyle bir düzenleme yoktur. Yerli ve yabancı turistler gerekirse gecenin geç saatlerine kadar rahatlıkla içki alabilecekleri açık olarak bulunacak mekanlarda eğlenmeleri gerekir. İdarenin ve belediyenin de bu imkanı sağlaması gerekir.
Turizm şehri bazı özellikler gerektiriyor. Bu sadece bir örnektir. Bunun dışında Amasya benim gördüm en büyük sıkıntı şehir turizm şehriyse gelen turistlerin burada rahat hareket etmesi yani kılık ve kıyafet açısından toplumun bu konudaki geleneksel bakış açısının değiştirilmesi gerekir. Gelen turist buraya rahatlık içinde gelir. Yabancı turistin kılık ve kıyafeti bizim kültürümüze uymayabilir. Ama turizm şehriysek vatandaşlarımızda gelen turistleri bu şekilde kabullenmeleri gerekir. Ben bu açıdan Amasyalıları da eleştiriyorum. Toplumsal bakış açısından bu konuda daha rahat bir ortam sağlanması gerekir. Kırsal bir toplumun bakış açısı ile turizm şehri olunamaz. Amasya bence hali hazırda orta halli tarım ağırlıklı bir kent olmanın ötesinde değildir. Amasya’da sanayi yok, Amasya’da turizm gelişme aşamasındadır. Amasya’nın kaç tane turistik işletmesi vardır.
Yerleşim yapısının turizme yönelik olarak düzenlenmediğini düşünüyorum
Bunlar yeni topluma kazandırılmaya başlanmıştır. Özellikle valiliğin çalışmalarıyla Amasya’nın bir turizm şehri olduğu yönünde vatandaşlarımızı bu konuda ikna etmesi süreci başlamış durumdadır. Ama onun dışında alt yapıya yönelik ciddi, gerçekçi bir atılım yoktur. Amasya’nın turizm şehri olması için 5 yıldızlı oteller açılması, Amasya’nın turizme yönelik sadece oteller yönünden değil, birçok yönden kendisini yeniden gözden geçirmesi gerekiyor. Restorasyonların çok büyük çapta refüze olması gerektiğini, mevcut imar yapılaşmasının bu açıdan yeniden ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Şehrin yerleşim yapısının turizme yönelik olarak düzenlenmediğini düşünüyorum. Hava kirliliği açısından yeterli ciddi derecede ciddi bir çalışma göremiyorum. Şehir meydanında Polisevinin önünde bir turizm danışma bürosu oluşturuldu. Burası fakat son derece küçük bir mekandır. Yeteri derecede kullanırlığı bilinmiyor.
Yerel yönetimlerin daha radikal kararlar alması gerekiyor
Büyük bir ve önemli bir binada Turizm Danışma Merkezinin açılması gerekir. Fakat bu tek başına Amasya’da turizm açısından değerlendirilemez. Amasya içinden geçen Yeşilırmak’a kanalizasyon akmadığı söylenir ama bir şekilde atık olduğu kesin olan sular var. Bunlar Yeşilırmak’ı ve Amasya’yı son derece turistik görüntüsün bozan görüntülerdir. Amasya’da turizme yönelik bir bilinçlenme yeteri derecede gelişmiş değildir. Çok ciddi ve son derece kapsamlı bir turizm anlayışının yeniden hayata geçirilmesi gerekiyor. Burada toplumu kendisini yeniden gözden geçirmesi gerekiyor.
Turizm şehri olmanın bir bedeli vardır
Özellikle Belediyenin, yerel yönetimlerin daha radikal kararlar alması gerekiyor. Birtakım şeylerin bedeli vardır. Turizm şehri olmanın bir bedeli vardır. Amasya turizm şehri olacaksa, bir turizm şehri değilmiş gibi hareket etme lüksüne sahip değildir. O bedeli ödeyecek ve birtakım radikal kararları alacaktır. Bunlar; hava kirliğinin, imar yapılaşmasında verilen ruhsatlar, şu anda çevreyi çirkin görüntüye kavuşturan metruk binaların yeniden ele alınması gerekiyor. Turizm açısından tüm alt yapısıyla yeniden ele alınması gerekiyor. İmar ruhsatlarında katlara sınırlama getirilmesi gerekir. Yalıboyundan istasyon tarafına giderken o civarda hiçbir şekilde imar konusunda gereken özen gösterilmemiş ve sağlı ve sollu büyük yapılara izin verilmiştir.
Şehrin içindeki yeşillikleri yeterli görmüyorum
Oysaki Yalıboyu birkaç yüz metreden ibaret değildir. Amasya’nın 6-7 km.’lik sahilinden sadece en fazla 1km.’si değerlendirilmiştir. Oda yeterince değerlendirilmiyor. Şehrin son derece yeşil olması gerekiyor. Şehrin binalarının daha yüksek olmaması gerekiyor. Şehrin içindeki yeşillikleri yeterli görmüyorum.
Yeşilırmak’ın zemin yapısı bir bataklık konumundadır
Yeşilırmak’ın zemin yapısı bir bataklık konumundadır. Tehlikeli bir görünüm sergiliyor. Böyle bir çalışma yok. Ayrıca Yeşilırmak’a çeşitli yerlerden dökülen atıklar, kanallar var. Bu atıklar ve kanallar olduğu sürece Yeşilırmak’ta kayıkla gezme sefası olamaz. Fakat ben bu projeye soğuk bakmıyorum. Kayık olmasa da en azından motorla işleyen küçük çaplı motorlu kayıklar olabilir. Bunun yapılabileceğine inanıyorum. Ama öncelikle Yeşilırmak’a akan o kanalların kapatılması gerekir. Ayrıca Yeşilırmak’ın şehirden geçen bölümlerlerini güzel bir görünüme kavuşturulması gerekiyor. Eski duvarlar, Yeşilırmak kirli bir ırmaktır. Yeşilırmak’a ne yazık ki insanlar çok çeşitli atıklar bırakıyorlar.
Alt yapı açısından çok büyük bir problem var
Çöp attıklarını görüyorum. Bu konuda açıkçası böyle bir proje yapılırsa olumlu bakıyorum. Yeşilırmak’ın Yalı Boyu dediğimiz istasyon köprüsü ile Orduevinin bulunduğu mekan arasındaki mevcut güzergahın dışında batıya ve doğuya yönelik olarak daha iyi değerlendirilmesi gerekir. Şu anda böyle bir şey yoktur. Bu söylediğim yer dışında Yeşilırmak sağlı-sollu apartmanların arasında kalmış hiçbir yeşil alanı olmayan yüksek yapılan apartmanların arasında son derece çirkin bir görüntü vardır. Şu andaki yerleşim durumu budur. Bunun değiştirilmesi gerekiyor. Öncelikle Yalıboyu etrafındaki restore edilmeyen evlerin tekrar restore edilmesi gerekir. Bu konudaki restore çalışmaları şu ana kadar yeterli değildir. Yeşilırmak etrafının yeşillendirilmesi gerekir. Olabildiğince Yeşilırmak’ın duvarlarının da yeniden yapılması gerektiğini düşünüyorum. Alt yapı açısından çok büyük bir problem var.
Turizm kentine yakışmayan görüntüler söz konusu
Şehrin çarşı dediğimiz Yalıboyunun karşı tarafı son derece iç içe geçmiş yüksek yapılar, betonarme bir görünüm, bu şekilde bir turizm olamaz. Karşıya geçtiğimizde Yüzevler tarafından başlayarak gecekondular, daracık yollar hiçbir şekilde turizm kentine yakışmayan görüntüler söz konusudur. Bütün bunların hepsi ancak yeniden yapılacak bir imar yapılaşmasıyla aşılabilir. Mevcut çarpık görüntüler giderilmelidir diye düşünüyorum. Bu konuda Amasya’da yerel yönetim ciddi radikal kararlar almadır diye düşünüyorum.
Amasya’ya gelen turist kesinlikle Amasya’ya para bırakmıyor
Amasya’ya gelen turist kesinlikle özellikle Amasya’ya para bırakmıyor. Çünkü Amasya’da gelen turiste cazip gelecek yatırımlar yapılmamıştır. Amasya’ya gelen turist lüks bir otel arıyor. Amasya’ya gelen turist günübirlik geliyor. Bunlar Karadeniz turu çerçevesinde Amasya’ya birkaç saatliğine uğrayan otobüs seferlerinden başka bir şey değildir. Amasya’ya gelen yerli ve yabancı turist Amasya’da kalmıyor. Amasya’da turizmin, Amasya ekonomisine katkı yapması için son derece ciddi radikal kapsamlı kararlar alınması gerekiyor. Bir turizm şehrinin alması gereken kararlar vardır.
Şehri turizm açısından olduğu gibi yeniden dizayn etmek gerekiyor
Şehri turizm açısından olduğu gibi yeniden dizayn etmek gerekiyor. Altyapısı, eğitim, kültürü, yerel yönetim, her şeyi ile yeniden masaya yatırmak gerekiyor. Amasya turizm şehri olacaksa hepsini buna göre örgütlemek gerekiyor. Amasya’da her şeyin yeniden yapılanması, ele alınması gerekiyor. Yoksa Amasya’ya ne kadar turist gelirse gelsin kendi kendimizi kandırmış oluruz. Şu andaki durum itibariyle Amasya’ya gelen turistin Amasya’ya ekonomik açıdan kazandırdığı pek fazla bir şey yoktur. Mevcut imar planının turizm açısından yeniden ele alınması gerekiyor.
Söylemler geliştirerek turizm şehri olunmaz
Bu alanda çok ciddi büyük atılımlar atılması gerekiyor. Kimse kimseyi kandırmasın. Sadece mevcut yapı içerisinde söylemler geliştirerek bir turizm şehri olunmaz. Amasya’nın geniş çaplı bir turizm planının hazırlanması gerekir.Turizm şehriyiz diyerek turizm şehri olunmaz.”
