Cuma, Aralık 5, 2025
tr
Ana Sayfa GENEL Genler ve sağlık

Genler ve sağlık

  İnsan vücudu karmaşık yaşayan bir makinedir. Karbon, hidrojen, oksijen, azot, kükürt ve fosfor gibi temel birkaç elementten oluşur. Bu elementlerde birkaç önemli molekülü; nükleik asit, protein, karbohidrat ve yağları meydana getirir. Bu yapı taşları da 260 kadar farklı tipte hücrenin oluşmasını sağlar ki bunlarda organ yada organ sistemlerimizi meydana getiren dört önemli dokuyu –bağ doku, sinir doku, kas doku, epitelyum doku- oluştururlar. Nükleik asitler DNA ve RNA bütün vücudumuzun aktivitelerini kontrol eden proteinlerin üretimini sağlar. DNA asıl kalıtım molekülü olarak görev yapar.
  Bir gen anormal hale gelince, o genin şifrelediği proteinin görevi değişir ve sağlığımız tehlikeye düşebilir. Çoğumuz kalple ilgili hastalıklara karşı koyamayız çünkü kardiyovasküler sistem oldukça geniş ve idare edilmesi, düzenlenmesi oldukça karmaşık bir sistemdir. Yüzlerce gen kalp damar sağlığımız ile ilgili olup bu genlerden en az elli kadarı da kan basıncıyla ilgilidir. Kalp hastalıklarının pek çoğuna birkaç gende meydana gelen mutasyon neden olmaktadır. Ailesel Hiperkolesterolemiye bir gendeki mutasyon neden olmaktadır. 5. kromozomda yer alan bu genin mutasyonu ile ortaya çıkan hastalıkta, kötü kolesterol olarak bilinen LDL reseptörü ile ilgili 1976 yılında yaptıkları keşiflerinden dolayı Brown ve Goldstein adlı araştırmacılar 1985 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp ödülünü kazanmışlardır.
  Şimdi bu hastalığın hazin gerçek bir öyküsünü okuyacaksınız. 1980’lerde Ailesel Hiperkolesterolemi olan iki kişi anahaberlere konu olmuştu, Stormie Jones ve Jim Fixx. Stormie’nin annesi 3. aylık kontrolü için bebeğini doktora götürdüğünde poposunda sarımsı yumruların olduğu ilk belirtiler görüldü.  Doktor endişeli olan anneye güven vererek yanlış bir şey olmadığını ve yumruların kaybolabileceğini söyledi. Fakat yumrular kaybolmadı. Stormie 5 yaşına geldiğinde dirsek, diz el ve ayak parmaklarının oynak yerlerinde sarı yumrular daha da artmıştı. Nihayetinde Dr. David Billheimer bu yumruların kolesterol olduğunu ve Stormie’nin serumunda normal düzeyin 9 kat fazlası kolesterol olduğunu gördü.
  Dr. steteskopla kalbini dinlediğinde gerçek ortaya çıkmıştı. Kalbi arterlerin tehlikeli derecede tıkalı olduğunu söylüyordu. Stormie’nin kan damarları yaşlı kalp hastası olan birisine benziyordu. Bu şiddetli ailesel hiperkolesterolemi hastalığının nedeni bir gendeki iki mutasyon sayesindeydi ve Stormie Milyonda Birdi. Küçük kız zamanının çoğunu hastanede geçirdi, 6 yaşında iki kalp krizi ve şiddetli göğüs ağrısı geçirdi. 7 yaşında bypass ameliyatı oldu, kalp kapağı değiştirildi. Daha sonra kalp ve karaciğer nakli yapıldı. Bir süre hastanede kaldıktan sonra evine döndü, normal yaşantısına devam etti, okula gitti ancak vücudu kalbi reddettiği için 13 yaşında öldü.
  Stormie’ye nakil yapıldığı aynı tarihlerde bir koşucu olan Jim Fixx koşu esnasında kalp krizi geçirerek 52 yaşında öldü. Fixx nadiren doktora giderdi, doktorlar babasının hayat hikayesini öğrendiklerinde 35 yaşında rahatsızlandığını ve 43 yaşında kalp krizinden öldüğünü öğrendiler. Fixx ve babası şiddetli derecede Ailesel Hiperkolesterolemi hastasıydı ve yapılan otopside koroner arterlerin tamamen kapalı olduğu görülmüştü, Fixx’deki mutasyon heterozigot olduğu için Stormie’deki milyonda bir değil sadece beşyüzde birdi.
 
 ______________
 Ricki Lewis, Human Genetics, the basics, 2011

YORUM YAP

Please enter your comment!
Please enter your name here

SON HABERLER

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat:”Türkiye ekonomisi büyüyor”

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat “Kasım ayı dış ticaret verileri” ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi; “ Küresel ekonomik büyümenin zayıf seyrettiği, korumacılık...

Amasya Emniyet Müdürlüğü’nden göçmen kaçakçılığı operasyonu

Amasya İl Emniyet Müdürlüğü-Amasya Göçmen Kaçakçılığıyla Mücadele ve Hudut Kapıları Şube Müdürlüğü ekiplerince yapılan operasyonda 13 düzensiz göçmen yakalandı. Amasya Valiliği’nin konuya ilişkin açıklaması...

Milli Savunma Bakanlığı- Bakan Yardımcısı Salih Ayhan

29 Kasım 2025 tarihli ve 33092 sayılı resmi gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı’nın 2025/452 sayılı kararına göre Sivas ve Şanlıurfa eski Valisi, Vali-Mülkiye Başmüfettişi Salih Ayhan...

Ticaret Bakanlığı’ndan piyasa değeri 94 milyon TL olan başarılı kaçak sigara operasyonu

Ticaret Bakanlığı-İstanbul Gümrük Muhafaza Kaçakçılık ve İstihbarat Müdürlüğü ekiplerinin başarılı operasyonu sonucu İstanbul Ambarlı Gümrük Kapısında piyasasa değeri 94 milyon TL olan 394 bin...

SON YORUMLAR

error: Content is protected !!