Haber-Röportaj: İlker ÇAKAN
Dikmen, Sinop ilinin deniz sahilinden iç kısımda kalan ilçelerinden birisidir. Sinop iline olan uzaklığı 73 km. olup. Sinop’un doğusunda, Samsun ili sınırında bulunmakta ve Durağan ve Gerze ilçeleri ile komşudur. 1990 yılına kadar Gerze’ye bağlı bir bucak olan Dikmen, bu tarihte ilçe olmuştur. Batı Karadeniz havzasında yer alan Dikmen ilçesinin toplam 30 köyü olup, Güzelce Çay vadisinde, çam ormanları arasında kurulmuş küçük bir yerleşim yeridir. Yerleşim havzasının genel özelliğine paralel olarak, dağlık ve engebeli bir arazi yapısına sahip olan Dikmen ilçesi, 1.derece heyelan bölgesidir. İlçe halkının temel geçim kaynağı orman işçiliğidir. İlçede eğitim seviyesi çok düşüktür. İlçe merkezi nüfusu kenar mahalleler hariç 600700 civarındadır.
İlçe Kaymakamı Cahit Karatepe ilçede göreve başladıktan sonra yoğun bir çalışma temposuna girerek, ilçenin kültürel ve sosyal yönden gelişmesi için çeşitli aktiviteler yapmıştır. Kaymakam Cahit Karatepe halkla iyi diyalog kurarak devlet- vatandaş kaynaşmasını sağlayarak, Dikmen halkının sevgisini kazanmıştır. İlçede sosyal aktivite adına ilçe merkezine mahalli imkânlarla halı saha yaptırıyor. Halı saha yapım çalışmalarını bizzat kendisi takip ediyor. Bu da kendisinin devlet işlerinin takibi konusunda önemle durduğunu göstermektedir. Kaymakam Cahit Karatepe şöyle diyor; “Düşüncesi ve aklı fakir olanlar, ömür boyu ekonomik olarak fakir olmaya mahkûmdur. Ülkemizin diğer yerlerinde ormanları vatandaş işgal ederken, Dikmen, Sinop’ta orman vatandaşın arazisini işgal etmektedir.
Nüfusu binin altındaki belde ve ilçelerin kapatılması gerekir. Bunlar kanunla olacak işlerdir. Böylece tasarrufa gidilmiş olacaktır. Bir kaymakamın yetişmesi için çok iyi bir eğitim gerekiyor. Bu kadar bilgi birikiminden sonra bir kaymakamın küçük ilçede görev yapması sonucu insan köylüleşiyor. Bunu köylüyü kötü görme ve küçük görme anlamında söylemiyorum. Kültür ve bakış açısından ufuk daralıyor. Kaymakamların ve eğitimli insanların böyle yerlerde karışılacağı en büyük risk geldikleri yerlerde körleşmeleri, köylüleşmeleri, yerinde saymalarıdır.” Dikmen Kaymakamı Cahit Karatepe, Dikmen konulu yaptığım röportajda şunları söyledi;
Bu bölgede devletin hizmet sunması çok zordur
“İlçemiz 1990 yılında ilçe olmuştur. İlçe kurulduğunda 18.000 olan nüfus bugün binin altına düşmüştür. Sinop’un en küçük ilçelerinden birisidir. Dikmen iş imkânı olan bir bölgemiz değildir. Toplam 30 köyümüz olup, 178 yerleşim yerinden oluşmaktadır. İlçemizde Karadeniz Bölgesine has bir yapılanma vardır. Bir köyün 810 mahallesi olabiliyor ve bu mahallelerde birbirinden çok uzaktır. Bu mahallelerin birbirine uzaklığı 38 km. arasında değişmektedir. Bu bölgede devletin hizmet sunması çok zordur.
Temel geçim kaynağı orman işçiliğidir
İlçemizin temel geçim kaynağı tarım, ormancılık ve hayvancılıktır. İlçemizde tarım ve hayvancılığın yeri çok azdır. İlçemizin daha ziyade temel geçim kaynağı orman işçiliğidir. Tarım ilkel imkânlarla yapılmaktadır. Tarımda öküzler kullanılmaktadır. Ancak mevcut tarlalar da traktör kullanmaya müsait değildir. Susuz topraklar olması nedeniyle, mevcut araziler verimli değildir. Köylerimiz orman bölgesi olması nedeniyle, evler daha ziyade ağaçtan yapılmıştır. Nüfus ise genelde yaşlı insanlardan oluşmaktadır.15 yıl önce yirmi bin olan nüfus, bugün binin altına düşmüştür.
Dikmen ilçe merkezi
Dikmen ilçe merkezi
Bahar aylarında dua ve şükür bayramı diye
her köyde bir koyun, inek kesilir
İlçemizde yazın güzel faaliyetler olmaktadır. İlçemizde diğer yörelerden farklı olarak, bahar aylarında dua ve şükür bayramı diye her köyde bir koyun, inek kesilir. İnsanlara ziyafet verilir. Bu sırada öğle namazı kılınır ve dua edilir. Yağmur yağması için dua bayramı yapılır. Bu güzel bir gelenektir. Bu bayramı sadece bu yörede gördüm. Bu geleneğin korunması gerekir. İstanbul’da 3035 bin civarında Dikmenli yaşamaktadır. Bu nüfusun büyük bir kısmı yazın ilçemize gelir. Bu nüfus ilçemizde yazın sosyal ve kültürel etkileşim sağlamaktadır. Oradaki güzellikler ve yenilikler köy yaşamına aktarılıyor. Bu nedenle bu güzel bir uygulamadır. Böylece kültürel ve sosyal etkileşim sağlanıyor.
Saray Köyümüzde sırık kebap ve güreş şenlikleri yapılır
İlçemize bağlı Saray Köyümüzde sırık kebap ve güreş şenlikleri yapılır. Yaklaşık günde bin civarında sırık kebabı ve kuzu satılır. Böylece güzel bir festival olur. Tarım arazisi az ilçemiz topraklarının % 70’i ormanlarla kaplıdır. Halkımızın geçim kaynağı daha ziyade ormanda çalışmadır. Hayvancılık halkımızın ikinci temel kaynağıdır. Fakat tarımdan gelir elde edilip, satılan bir şey yoktur. Kendisini besleme adına tarımcılık yapılmaktadır. Kısaca üretim yapıp, dışarıya satış yoktur. Buna uygun arazi ve su yoktur.
İlçemizin eğitim seviyesi çok düşüktür
İlçemizin eğitim seviyesi çok düşüktür. Bunun nedeni birleştirilmiş sınıf dediğimiz köy okullarıdır. Bunun için çok uğraştık. Köylerdeki okulları velilerin isteği ile kapattırıp, bu öğrencilerimizi daha iyi eğitim görmeleri için ilçemizde bulunan üç tane yatılı bölge okuluna almaktır. Köy okullarımızda 5 sınıf bir arada tek öğretmenle çok sağlıklı bir verim alınmamaktadır. Köylerdeki vatandaşları çocuklarını yatılı bölge okullarına göndermeleri konusunda ikna edemedik. Birleştirilmiş sınıf olan köy okullarımızda çocuklarımız okuma yazmayı zor öğreniyor ve okuma yazmayı öğrenemeyen çocuklarımız da oluyor. Bu okullardan mezun olan çocuklar, yatılı bölge okullarına geldiklerinde aradaki beş senelik kaybı telafi edemiyorlar. Bu nedenle ilçemiz eğitimde son sıralardadır. Bunun için çok uğraştık. Köylerdeki okullarda beş sınıf bir arada kalınacak yerler çok sağlıklı değildir. Oralara normal öğretmen bulamıyoruz, vekil öğretmen görevlendiriyoruz. Bu imkânların bu çocuklara fazla bir şey vereceği yoktur. Bu konuda bu yıl da çok uğraştık, başarılı olamadık. Vatandaşı ikna edemedik. Vatandaş çocuğunun okuldan sonra hayvanın peşinde koşmasını ve yanında kalmasını istiyor. Düşüncesi ve aklı fakir olanlar ömür boyu ekonomik olarak fakir olmaya mahkûmdur.
Dikmen ilçesi genel görünüşü
Dikmen ilçesi genel görünüşü
Her şartlarda köylerimize ulaşma imkânını sağladık
Köydes çalışmalarında önemli mesafeler aldık. Göreve başladığımda gidilemeyen köy yollarına, artık bugün rahatlıkla gidilebiliyor. İlçemizde yaz ve kış aylarında gidilemeyecek hiçbir yerleşim yeri yoktur. Bazı grup köy yollarımızı asfaltla kapladık. Her şartlarda köylerimize ulaşma imkânını sağladık. İçme suyu yönüyle yöremiz fakirdir. Bakanlığın su yönünden acil eylem planına aldığı yerlerden biriside Sinop ilidir. Yöremizde sular çekiliyor. Dikmen ilçemizin etrafı 1520 sene öncesi boş arazi iken, bugün ormanlarla kaplıdır. Ülkemizin diğer yerlerinde ormanları vatandaş işgal ederken, Dikmen, Sinop’ta orman vatandaşın arazisini işgal etmektedir. Orman ağaçlarının tohumları rüzgârla çevresindeki tarlalara dağılır. Bir yıl sonra buralar fışkırırcasına kızılçam ormanlarla kaplanır.
Yöremiz fazlaca ormanlaşma sürecine girdiği için ormanlar suyu tutuyor
Yöremiz fazlaca ormanlaşma sürecine girdiği için ormanlar suyu tutuyor
Yöremiz fazlaca ormanlaşma sürecine girdiği için ormanlar suyu tutuyor. İlçemizden geçen ve eskiden ismi Kanlıçay olan bu derede yazın su olmaz, kışın olur. Bu su kıtlığına rağmen içme suyu olmayan köy bırakmadık. İlçemizin toplam 7000 nüfusu olmasına rağmen üç tane doktor vardır. İlçemizin sağlık hizmetleri yönünden sağlık sorunu yoktur. İlçemiz kalkınmada öncelikli bir yöre olmasına rağmen, ilçemizde çok iyi bir imkân yoktur. İlçemizden yoğun göç olması nedeniyle, ilçede çalışacak insan bulunmamaktadır. İlçemizin Kanlıçay mevkiinde iki tane balık fabrikası, salyangoz fabrikası vardır. İstanbul’da bulunan Dikmenli iş adamlarımız ilçemizde fabrika kurmak için girişimde bulundular. Kendilerine yardımcı olacağımı söyledim.
Dikmen Kaymakamı Cahit Karatepe yaptıracağı
halı saha inşaatında çalışmaları kontrol ediyor
Dikmen Kaymakamı Cahit Karatepe yaptıracağı
halı saha inşaatında çalışmaları kontrol ediyor
Kültür ve bakış açısından ufuk daralıyor
Dikmen ilçe merkezi nüfusu kenar mahalleleri ile birlikte bindir. Bu mahalleler dışındaki nüfus 600700 civarındadır. Bu ilçede kaymakamlık teşkilatı olmadığı zaman ilçe ne kaybeder diye sorarsanız? Sosyal Yardımlaşma ve Nüfus İdaresinin burada bir birimi kurulur. Kısaca Gerze ilçesinden burası rahatlıkla idare edilir. Buda devletin düşüneceği ve karar vereceği bir husustur. Nüfusu binin altındaki belde ve ilçelerin kapatılması gerekir. Bunlar kanunla olacak işlerdir. Böylece tasarrufa gidilmiş olacaktır. Bir kaymakamın yetişmesi için çok iyi bir eğitim gerekiyor. Bu kadar bilgi birikiminden sonra bir kaymakamın küçük ilçede görev yapması sonucu insan köylüleşiyor. Bunu köylüyü kötü görme ve küçük görme anlamında söylemiyorum. Kültür ve bakış açısından ufuk daralıyor. Kaymakamların ve eğitimli insanların böyle yerlerde karışılacağı en büyük risk geldikleri yerlerde körleşmeleri, köylüleşmeleri, yerinde saymalarıdır.”
